Tổng quan:
– Kiểu loại: máy bay huấn luyện
– Xuất xứ: Hoa Kỳ
– Nhà sản xuất: Hàng không Textron (Textron Aviation)
– Trạng thái: đang phục vụ
– Người dùng chính: Không quân Hoa Kỳ; Hải quân Hoa Kỳ; Không quân Hoàng gia Canada; Không quân Hy Lạp; Không quân Tunisia
– Số lượng đã sản xuất: 900 (tháng 8/2015)
– Lịch sử sản xuất: 2000-nay
– Giới thiệu: 2001
– Chuyến bay đầu tiên: 15/7/1998
– Lớp trước: Pilatus PC-9
– Phi hành đoàn: 2
– Chiều dài: 10,16 m
– Sải cánh: 10,19 m
– Chiều cao: 3,25 m)
– Diện tích cánh: 16,49 m2
– Tỷ lệ khung hình: 6.29:1
– Trọng lượng rỗng: 2.135 kg
– Tổng trọng lượng: 2.858 kg
– Trọng lượng cất cánh tối đa: 2.948 kg
– Sức chứa nhiên liệu: 677,5 lít
– Động cơ: 1 x Pratt & Whitney Canada PT6A-68 tuabin cánh quạt, 1.100 shp (820 kW)
– Cánh quạt: Hub Hartzell HC-E4A-2 4 cánh với cánh quạt E9612, đường kính 2,46 m
– Tốc độ bay: 510 km/h (280 hl/g)
– Không bao giờ vượt quá tốc độ: 586 km/h (316 hl/g)
– Phạm vi: 1.700 km (900 hl)
– Trần bay: 9.400 m
– Giới hạn g: +7,0g/−3,5g.
Beechcraft T-6 Texan II là máy bay cánh quạt một động cơ do Textron Aviation chế tạo. Là máy bay huấn luyện dựa trên Pilatus PC-9, T-6 đã thay thế Cessna T-37B Tweet của Không quân Hoa Kỳ và T-34C Turbo Mentor của Hải quân Hoa Kỳ trong những năm 2010.
T-6A được Không quân Hoa Kỳ sử dụng để huấn luyện phi công cơ bản và huấn luyện Sĩ quan Hệ thống Chiến đấu (CSO), Hải quân Hoa Kỳ và Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ để huấn luyện Phi công Hải quân chính và huấn luyện Sĩ quan Bay Hải quân (NFO) chính và trung cấp, và Không quân Hoàng gia Canada (CT-156 Harvard II), Không quân Hy Lạp, Không quân Israel (có biệt danh “Efroni”), và Không quân Iraq để huấn luyện bay cơ bản. T-6B là máy bay huấn luyện chính cho học viên phi công hải quân Hoa Kỳ (SNA). T-6C được Không quân Mexico, Không quân Hoàng gia, Không quân Hoàng gia Morocco và Không quân Hoàng gia New Zealand sử dụng để huấn luyện.
Model 3000/T-6 là máy bay cánh đơn dạng công xôn có cánh thấp với chỗ ngồi liền kề khép kín cho hai người. Máy bay được trang bị một động cơ tua bin cánh quạt Pratt & Whitney Canada PT6A-68 trong cấu hình máy kéo với cụm cánh quạt bằng nhôm, 2,5 m, bốn cánh, tốc độ không đổi, bước thay đổi, không đảo chiều, có bánh đáp ba bánh có thể thu vào. Máy bay được trang bị ghế phóng Martin-Baker Mark 16 và hệ thống bẻ gãy vòm che.
T-6 là phiên bản phát triển của Pilatus PC-9, được Beechcraft cải tiến để tham gia cuộc thi Hệ thống huấn luyện máy bay chính chung (JPATS) vào những năm 1990. Một thỏa thuận tương tự giữa Pilatus và British Aerospace cũng đã được đưa ra cho một cuộc thi của Không quân Hoàng gia vào những năm 1980, mặc dù cuộc thi đó đã chọn Short Tucano. Máy bay được chỉ định theo hệ thống chỉ định máy bay của Bộ ba quân chủng Hoa Kỳ năm 1962 và được đặt tên theo T-6 Texan ra đời trước đó nhiều thập kỷ.
Ngày 9/4/2007, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã công bố Báo cáo mua sắm được chọn của họ, trong đó báo cáo rằng chương trình T-6 JPATS là một trong tám chương trình duy nhất được trích dẫn để thông báo lên Quốc hội về việc chi phí vượt quá 25-50% so với ước tính ban đầu, được gọi là “Vi phạm Nunn-McCurdy” theo Tu chính án Nunn-McCurdy. Thật bất thường khi một chương trình đã đi vào sản xuất toàn bộ công suất lại phải chịu chi phí vượt quá đáng kể đến mức phải thông báo lên Quốc hội này.
Sự cố
– Ngày 13/5/2024: Huấn luyện viên bay của Không quân Hoa Kỳ đã tử vong sau khi bị thương nặng khi ghế phóng trên máy bay T-6 Texan II của ông được kích hoạt khi máy bay đang ở trên mặt đất.
– Ngày 27/7/2022: Quân đội Hoa Kỳ đã cho dừng bay hàng trăm chiếc T-6 Texan II sau những lo ngại về lỗi tiềm ẩn ở thiết bị kích hoạt bằng hộp đạn (CAD) dùng để khởi động ghế phóng của máy bay.
– Ngày 23/10/2020: Trung úy Hải quân Rhiannon Ross và Sĩ quan Cảnh sát biển Morgan Garrett đã tử vong khi chiếc T-6 của họ bị rơi tại một khu dân cư gần Foley, Alabama. Nguyên nhân vụ tai nạn vẫn chưa rõ ràng.
– Ngày 18/9/2018: Một chiếc T-6 Texan đã bị rơi khi hạ cánh do động cơ lắp ráp không đúng cách. Cả hai phi công đều có thể phóng ra ngoài an toàn.
Lịch sử hoạt động
Hoa Kỳ
T-6A được giới thiệu tại Căn cứ Không quân Moody và Căn cứ Không quân Randolph vào năm 2000-2001, và Không quân đã trao hợp đồng sản xuất T-6 trọn gói vào tháng 12/2001. Căn cứ Không quân Laughlin bắt đầu bay T-6 vào năm 2003, nơi nó trở thành máy bay huấn luyện cơ bản chính, thay thế cho T-37. Căn cứ Không quân Vance đã hoàn thành quá trình chuyển đổi từ T-37 sang T-6 vào năm 2006. Năm đó, Căn cứ Không quân Columbus bắt đầu quá trình chuyển đổi và cho nghỉ hưu chiếc T-37 cuối cùng vào tháng 4/2008. Những chiếc T-37B cuối cùng của Không quân Hoa Kỳ đã được cho nghỉ hưu tại Căn cứ Không quân Sheppard vào mùa hè năm 2009.
Texan không đủ điều kiện tham gia chương trình Light Attack/Armed Reconnaissance, vì USAF đã gửi thông báo loại trừ đến sai địa chỉ, khiến công ty không có thời gian để phản đối quyết định. Nhưng việc gửi thư chính thức không thành công đã mang lại cho Hawker-Beechcraft một lý do pháp lý nữa, vì họ đã nói với USAF rằng họ có kế hoạch đệ đơn kiện ngay cả trước khi thông báo chính thức được gửi đi và đã sử dụng ảnh hưởng chính trị đáng kể của mình để chống lại quyết định của USAF chống lại ứng cử viên của họ với một Nghị sĩ Kansas tuyên bố, “Thật sai lầm khi chính quyền Obama thuê một công ty Brazil để xử lý vấn đề an ninh quốc gia khi chúng ta có một công ty Mỹ đủ điều kiện và năng lực có thể làm được công việc đó.” Vào năm 2013, Beechcraft một lần nữa thua thầu.
Tháng 8/2017, Không quân đã tiến hành “Thí nghiệm tấn công hạng nhẹ” để đánh giá các máy bay tấn công hạng nhẹ tiềm năng. Sau đó, Không quân quyết định tiếp tục thử nghiệm với hai máy bay không phát triển, là AT-6 Wolverine phái sinh từ T-6 Texan II và Sierra Nevada/ Embraer A-29 Super Tucano. Các cuộc thử nghiệm được lên lịch tiến hành tại Căn cứ Không quân Davis-Monthan, Arizona từ tháng 5 đến tháng 7/2018. Các cuộc thử nghiệm này nhằm mục đích “thử nghiệm về bảo trì, mạng dữ liệu và cảm biến… để thu thập dữ liệu cần thiết cho quá trình mua sắm nhanh chóng”, theo Bộ trưởng Không quân Heather Wilson. Cuộc thử nghiệm sẽ xem xét các yêu cầu về hậu cần, các vấn đề về vũ khí và cảm biến, cũng như khả năng tương tác trong tương lai với các lực lượng đối tác.
Trong tuần cuối cùng của tháng 1/2018, một loạt các sự kiện sinh lý không giải thích được liên quan đến T-6 đã xảy ra tại các Căn cứ Không quân Columbus, Vance và Sheppard. Để ứng phó, chỉ huy của Không quân số 19, đơn vị chịu trách nhiệm đào tạo phi công của Không quân Hoa Kỳ, đã chỉ đạo “tạm dừng hoạt động” trong các hoạt động Texan II vào ngày 1/2/2018 để đảm bảo an toàn cho phi hành đoàn. Việc tạm dừng này nhằm mục đích cho phép Không quân “xem xét nguyên nhân gốc rễ của các sự cố, giáo dục và lắng nghe phi hành đoàn, phát triển và đưa ra các giải pháp giảm thiểu”. Không quân đã thành lập một nhóm do sĩ quan chỉ huy để tích hợp và phối hợp các nỗ lực trên toàn Không quân nhằm giải quyết các sự kiện sinh lý không giải thích được của phi hành đoàn vào đầu năm 2018.
Tháng 2/2018, AT-6 Wolverine và A-29 Super Tucano được vinh danh là hai máy bay duy nhất còn lại trong cuộc thi máy bay tấn công hạng nhẹ/trinh sát vũ trang của Không quân Hoa Kỳ.
Tháng 3/2020, Không quân Hoa Kỳ đã đặt hàng 70,2 triệu đô-la cho hai máy bay AT-6E Wolverine. Chiếc Wolverine đầu tiên được giao cho Không quân Hoa Kỳ vào tháng 2/2021. Các máy bay Wolverine được Phi đội tiêm kích 81 vận hành. Tháng 6/2022, hai máy bay đã được trả lại cho Beechcraft. Tháng 7/2022, Wolverine đã nhận được Chứng nhận Kiểu quân sự từ Không quân Hoa Kỳ. Tháng 9/2023, hai chiếc Wolverine đã được chuyển từ kho lưu trữ tại Beechcraft đến Trường Phi công thử nghiệm Hải quân Hoa Kỳ.
Canada
Máy bay CT-156 Harvard II là một biến thể được sử dụng để hướng dẫn phi công trong Chương trình huấn luyện bay NATO tại Canada (NFTC), có trụ sở tại Phi đội 15, Moose Jaw, Saskatchewan. Chúng được cho Không quân Hoàng gia Canada thuê bởi đơn vị quản lý chương trình, CAE. Máy bay Harvard II của NFTC có bố cục buồng lái và hiệu suất gần như giống hệt với máy bay JPATS Texan II của Mỹ. Trong NFTC, học viên sẽ lái máy bay Harvard II trong Giai đoạn 2 và 3 của chương trình đào tạo, và một số học viên sẽ tiếp tục lái máy bay huấn luyện phản lực CT-155 Hawk cũng được NFTC sử dụng cho Giai đoạn 4 (Moose Jaw) và Huấn luyện dẫn đầu máy bay chiến đấu Giai đoạn 5 (Phi đội 4, Cold Lake, Alberta). NFTC có 25 máy bay Harvard II do Bombardier sở hữu và bảo dưỡng, mặc dù một chiếc đã bị mất sau một vụ tai nạn không gây tử vong vào năm 2014 và một chiếc khác vào năm 2017. CAE đã tiếp quản chương trình vào năm 2015.
Hy Lạp
Không quân Hy Lạp vận hành 25 máy bay T-6A và 20 máy bay T-6A NTA.
Israel
Ngày 9/6/2008, Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng đã công bố khả năng bán FMS cho Israel 25 chiếc T-6A cho Không quân Israel. Tháng 7/2009, Beechcraft đã giao bốn chiếc đầu tiên trong số 20 chiếc T-6A theo hợp đồng cho Không quân Israel.
I-rắc
Ngày 16/12/2009, bốn chiếc đầu tiên trong số 15 máy bay T-6A đã được chuyển đến Tikrit, Iraq theo hợp đồng trị giá 210 triệu đô-la. Không có máy bay AT-6 nào được đưa vào như đã đưa tin trước đó. Bốn chiếc T-6A cuối cùng đã đến Iraq ngày 9/11/2010.
Ngày 13/5/2014, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã phê duyệt đơn đặt hàng 24 máy bay T-6C để Không quân Iraq sử dụng làm máy bay huấn luyện. Việc bán này có giá trị 790 triệu đô-la Mỹ và là một phần của một thỏa thuận lớn hơn trị giá một tỷ đô-la.
Ma-rốc
Tháng 10/2009, Hawker Beechcraft tuyên bố sẽ bán 24 chiếc T-6C cho Không quân Hoàng gia Morocco.
Mê-hi-cô
Ngày 9/1/2012, Mexico đã mua sáu máy bay T-6C+ cho Không quân Mexico để bắt đầu thay thế các máy bay huấn luyện Pilatus PC-7 của họ. Ngày 24/10/2013, Hawker Beechcraft đã công bố đơn đặt hàng tiếp theo là sáu máy bay T-6C+ cho Không quân Mexico, nâng tổng số đơn đặt hàng lên 12. Hải quân Mexico cũng đã đặt hàng hai máy bay huấn luyện T-6C+ tháng 3/2014.
New Zealand
Chính phủ New Zealand đã công bố việc mua 11 máy bay T-6C cho Không quân Hoàng gia New Zealand với giá 154 triệu đô-la New Zealand vào ngày 27/1/2014 để thay thế cho máy bay huấn luyện PAC CT/4 Airtrainer, với tất cả các máy bay được giao vào tháng 2/2015. Khóa đào tạo đầu tiên sử dụng loại máy bay này đã bắt đầu vào đầu năm 2016. Dự kiến, máy bay T-6C sẽ tiếp tục phục vụ trong Không quân Hoàng gia New Zealand trong 30 năm.
Vương quốc Anh
Ngày 24/10/2014, Bộ Quốc phòng Anh đã công bố nhà thầu được ưu tiên cho chương trình Hệ thống huấn luyện bay quân sự Anh. Hệ thống của Ascent sẽ bao gồm T-6C Texan II trong vai trò huấn luyện cơ bản cho cả phi công Không quân Hoàng gia và Hải quân Hoàng gia. Hợp đồng cho mười máy bay đã được Affinity Flying Training Services và Beechcraft Defense ký ngày 4/2/2016. Máy bay huấn luyện T-6C đã thay thế máy bay Shorts Tucano T1.
Argentina
Tháng 10/2017, Không quân Argentina đã nhận được bốn chiếc đầu tiên trong số 12 chiếc T-6C+ mua từ Textron Aviation và hai chiếc nữa tháng 6/2018.
Tuy-ni-di
Tháng 10/2019, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã phê duyệt khả năng Bán quân sự nước ngoài 12 chiếc T-6C cho Tunisia với chi phí ước tính là 234 triệu đô-la (~ 275 triệu đô-la vào năm 2023), bao gồm các phụ tùng liên quan, thiết bị hỗ trợ mặt đất và hỗ trợ. Việc bán này nhằm mục đích thay thế cho đội bay huấn luyện cũ kỹ của Không quân Tunisia và đào tạo phi công cho các nhiệm vụ chống khủng bố và an ninh biên giới.
Các biến thể
– Model 3000.
– T-6A Texan II: Phiên bản tiêu chuẩn cho Không quân Hoa Kỳ, Hải quân Hoa Kỳ và Không quân Hy Lạp (25).
– T-6A NTA Texan II: Phiên bản vũ trang của T-6A dành cho HAF (20). T-6A NTA có khả năng mang theo các vỏ tên lửa, vỏ súng, thùng nhiên liệu ngoài và bom. NTA là viết tắt của Máy bay huấn luyện mới.
– T-6B Texan II: Phiên bản nâng cấp của T-6A với buồng lái bằng kính kỹ thuật số bao gồm Màn hình hiển thị thông tin trên kính chắn gió (HUD), sáu màn hình đa chức năng (MFD) và Hệ thống điều khiển bằng tay và cần điều khiển (HOTAS), được sử dụng tại Căn cứ không quân Hải quân Whiting Field, Căn cứ không quân Hải quân Corpus Christi và Trường phi công thử nghiệm Hải quân Hoa Kỳ.
– AT-6B Wolverine: Phiên bản vũ trang đầu tiên của T-6B dành cho huấn luyện vũ khí chính hoặc vai trò tấn công nhẹ. Nó có cùng buồng lái kỹ thuật số, nhưng được nâng cấp để bao gồm liên kết dữ liệu và cảm biến quang điện tích hợp cùng với một số cấu hình vũ khí. Công suất động cơ được tăng lên 1.600 shp (1193 kW) với động cơ Pratt & Whitney Canada PT6 -68D và cấu trúc được gia cố.
– T-6C Texan II: Phiên bản nâng cấp của T-6B có điểm cứng ở cánh, chủ yếu được thiết kế để xuất khẩu.
– T-6D Texan II: Phiên bản dựa trên T-6B và C dành cho Quân đội Hoa Kỳ để hỗ trợ tác chiến, thử nghiệm, tiện ích và làm máy bay đuổi theo.
– AT-6E Wolverine: Phiên bản vũ trang sản xuất của T-6 dùng cho mục đích huấn luyện vũ khí chính hoặc vai trò tấn công nhẹ. Được Thái Lan đặt hàng với tên gọi AT-6TH.
– CT-156 Harvard II: Phiên bản T-6A dành cho NFTC với Lực lượng vũ trang Canada. Gần giống với tiêu chuẩn của Không quân Hoa Kỳ và Hải quân Hoa Kỳ về mặt thiết bị điện tử hàng không, bố trí buồng lái và hiệu suất.
Người điều hành:
– Không quân Argentina;
– Canada: Không quân Hoàng gia; Trường huấn luyện bay của Lực lượng vũ trang;
– Lực lượng Hàng không Vũ trụ Colombia;
– Không quân Hy Lạp;
– Không quân Iraq;
– Không quân Israel;
– Mexico: Không quân, Hải quân;
– Không quân Hoàng gia Maroc;
– Không quân Hoàng gia New Zealand;
– Không quân Hoàng gia Thái Lan;
– Không quân Tunisia;
– Không quân Hoàng gia;
– Không quân Hoa Kỳ; Bộ Tư lệnh Giáo dục và Đào tạo Không quân; Quân đội Hoa Kỳ; Kho vũ khí Redstone, Huntsville, Alabama; Hải quân Hoa Kỳ; Bộ tư lệnh huấn luyện không quân hải quân; Trung tâm tác chiến không quân hải quân; Trường phi công thử nghiệm của Hải quân Hoa Kỳ;
– Không quân Nhân dân Việt Nam (Trường Sĩ quan Không quân) – 5 trong số 12 chiếc (T-6C) đặt hàng đã được bàn giao vào tháng 11/2024, số còn lại dự kiến sẽ được bàn giao vào năm 2025./.
