Tổng quan:
– Tên gọi:
+ USS LST-509 (trong Hải quân Mỹ)
+ USS Bulloch County (LST-509), 1/7/1955
+ “Quy Nhơn” HQ-504 (trong Hải quân Việt Nam Cộng hòa)
+ HQ-505 (trong Hải quân Nhân dân Việt Nam)
– Xưởng đóng tàu Jeffersonville Boat & Machine Company, Jeffersonville, Indiana
– Đặt ki: 7/10/1943
– Hạ thủy: 23/11/1943
– Vào biên chế (Hải quân Mỹ): 20/1/1944
– Vào biên chế (Việt Nam Cộng hòa): 8/4/1970
– Vào biên chế (HQND Việt Nam): 4/1975
– Danh hiệu:
+ Huân chương quân công (trong Hải Quân Mỹ)
+ Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (trong HQND VN)
– Số phận: chìm trong trận Hải chiến Trường Sa năm 1988
– Kiểu loại: tàu đổ bộ lớp LST-491
– Lượng giãn nước: 1.651-3.698 tấn
– Chiều dài: 100 m
– Độ rộng: 15 m
– Mớn nước:
+ Không tải: 0,7 m (ở mũi); 2,3 m (ở lái)
+ Đầy tải: 2,5 m (ở mũi); 4,3 m (ở lái)
– Động cơ đẩy: 2 × General Motors 12-567 động cơ diesel, hai trục, bánh lái đôi
– Tốc độ: 12 hl/g (22 km/h)
– Phương tiện mang theo: trực thăng và 2 phương tiện đổ bộ LCVPs (The landing craft, vehicle, personnel)
– Thủy thủ đoàn: 110 (8-10 sĩ quan)
– Vũ khí:
+ 1 × caliber 3″/50
+ 8 x 40 mm
+ 12 x 20 mm.
HQ-505 là một tàu hải quân từng phục vụ trong Hải quân Hoa Kỳ, Hải quân Việt Nam Cộng hòa và cuối cùng là Hải quân Nhân dân Việt Nam.
Trong biên chế Mỹ và Việt Nam Cộng hòa
HQ-505 là tàu đổ bộ chở tăng lớp LST-491 (LST – Landing ship tank) được đóng cho Hải quân Hoa Kỳ để tham gia chiến đấu trong Thế chiến thứ hai. Hải quân Hoa Kỳ sử dụng tàu này trong mặt trận châu Âu và đổ bộ lên Normandie (6/1944). Sau chiến tranh, nó được đổi tên là USS Bulloch County với số hiệu là LST-509 (1/7/1955). Bulloch là tên một quận ở bang Georgia.
LST-509 được đặt ki tại Jeffersonville, Indiana bởi Công ty Máy & Thuyền Jeffersonville; hạ thủy vào ngày 23/11/1943; và được đưa ra hoạt động vào ngày 20/1/1944 do Trung úy J. B. Malcom, USNR là chỉ huy.
Tàu được cho tái hoạt động vào năm 1966 và phục vụ trong Chiến tranh Việt Nam cho đến khi được chuyển giao cho Hải quân Việt Nam Cộng hòa vào tháng 4/1970, được sử dụng chủ yếu để trang bị cho các căn cứ phía trước của Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ ven biển và sông như Căn cứ Tân Mỹ (nay là Thuận An) và Căn cứ Cửa Việt thuộc Quân đoàn I và các căn cứ xa hơn về phía nam như Vũng Tàu, Vịnh Cam Ranh và Nha Trang.
Các nhiệm vụ khác bao gồm nhiệm vụ tiếp tế và tiếp tế ven biển, trong đó nó tiếp tế và cung cấp bến đậu vòng ngoài cho các cuộc tuần tra của các đội tàu tuần tra tấn công nhanh đang chặn các tuyến đường liên lạc và tiếp tế của Việt Cộng.
Chân vịt mạn phải và bánh lái đã từng bị hư hỏng do một quả mìn trôi ở sông Cửa Việt. Tàu tiếp tục hoạt động trên một chân vịt còn lại cho đến khi được khắc phục tại Đà Nẵng. Nó đã bị thiệt hại khá nghiêm trọng do bão trong một chuyến đi đến Okinawa vào năm 1969, và được sửa chữa khẩn cấp và hoàn thiện hơn trong một ụ tàu ở Sasebo, Nhật Bản.
Vào ngày 8/4/1970, con tàu được cho ngừng hoạt động và cho Việt Nam Cộng hòa thuê theo Chương trình Hỗ trợ An ninh để phục vụ tại Quy Nhơn (HQ-504).
Trong biên chế Hải quân Nhân dân Việt Nam
Sau ngày Việt Nam thống nhất, tàu phục vụ trong biên chế Hải quân Nhân dân Việt Nam với số hiệu HQ-505 và tiếp tục được sử dụng để phục vụ việc xây dựng và bảo vệ Trường Sa. Trong Chiến dịch CQ-88, HQ-505 được giao nhiệm vụ từ đảo Trường Sa ra đóng giữ đá Cô Lin (trước lúc đó, đá này không có người). Thuyền trưởng HQ-505 Vũ Huy Lễ lệnh cho tàu thả neo ở sát đá và cử chiến sĩ lên đá cắm quốc kì Việt Nam. Sau đó, khi phát hiện thấy tàu HQ-604 bị hai khinh hạm Trung Quốc bắn chìm ở bãi đá Gạc Ma, ông đã ra lệnh nhổ neo cho tàu ủi bãi. Phát hiện tàu 505 đang lên bãi, 2 tàu của Trung Quốc quay sang tiến công tàu HQ-505. Khi tàu HQ-505 trườn lên được hai phần ba thân tàu lên đá thì bốc cháy và thiệt hại nặng. Các chiến sĩ tàu HQ-505 vừa chữa cháy cứu tàu, vừa bảo vệ quốc kỳ, vừa di chuyển sang đá Gạc Ma cứu đồng đội. Sau đó Hải quân Nhân dân Việt Nam đã cố gắng cứu tàu đưa tàu HQ-505 về quân cảng Cam Ranh để sửa chữa, nhưng không thành. Tàu bị chìm ở ngay gần đá Cô Lin. Tàu và toàn thủy thủ đoàn của nó được tăng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân./.
