Nhắc lại về vấn đề này thật là xưa, cũ, nhưng từ hai sự kiện đương thời sau đây, làm ta một lần nữa phải nhìn lại về giáo pháp tối quan trọng này trong đạo Bụt.
1. “Thiền” và “định” theo quan điểm của Thích Minh Tuệ
Nghe đến thiền (meditation) và tác dụng siêu nhiên, thần kỳ của thiền, nhiều người muốn thử, và ngồi, và ngủ gật, và chán nản, rồi bỏ bẵng. Lúc đầu hồ hởi bao nhiêu thì lúc “buông bỏ” nhanh bấy nhiêu. Nhiều người lúc mới tập tọa còn rêu rao, bớ người ta, rằng tôi ngày ngày đều đang ngồi thiền đây.
Đó cũng là câu chuyện của mình. Ngày ngày mình nốc rượu thịt, đêm về nằm lăn ra ngủ, nửa đêm rượu nó vật, khát nước, đếch ngủ được, liền bò dậy thẳng lưng-khoanh chân như cụ, gà gật một lúc rồi lăn ra ngủ mẹ nó lúc nào. Mình coi đấy là một tác dụng của “thiền”, giúp mình ngủ lại được nhanh. Chả biết cứ khoanh chân lại, thẳng lưng lên, thở thở, hít hít như vậy, có phải là thiền không, nhưng vài phút là có tác dụng. Là tôi phàm tục thì thế, với các vị cao tăng ngồi xuyên ngày, xuyên tháng tôi không dám bàn.
Sư Minh Tuệ bước đi, bao nhiêu cái mặt lạ của bọn lợn rơi xuống. Món thiền của mình cũng rơi xuống.
Té ra, thiền muốn định thì (theo thầy Minh Tuệ) đầu tiên cứ là phải ăn uống chay tịnh, là giữ giới, rồi thì khi ngồi xuống mới không bị rượu thịt nó co giật, không bị tham-sân-si nó chi phối trí não, không bị bò nó húc, không bị gà lợn nó léo nhéo trong thâm sâu đâu đó.
Có bà chị nói, tao cứ ngồi xuống là bao nhiêu thứ nào là rau, canh, thịt, cá chợ búa, bao nhiêu tiền, tính toán mua về bao nhiêu, mua cái gì… cứ loạn lên trong đầu, thế là đếch ngồi yên được. Nguyên cớ sao chị thiền mà không định, đơn giản, chính là vì chị đã không giữ chay giới.
2. Phừng phừng chửi láo, tự ý truyền bá giáo pháp không chính thống
Giới sinh định, định sinh tuệ. Bọn giả sư sãi không giữ giới, sống bậy bựa, còn co giật đấu khẩu, mồm méo xẹch, mặt phừng phừng sung thiên phê phán chỗ này, dè bỉu chỗ kia có cứt mà định, nói đâu đến tuệ. Đầu óc chúng không phải là óc lợn à, đi dạy ai?
Đó là trường hợp, Thích Nhặt Tiền trong các cuộc đấu khẩu với Thích Đú Gái Trinh, những kẻ cùng lượm cúng dường bằng tiền (phá giới) nhanh tay như nhau; đó là TNT, trong khi sư sãi dỏm loạn phê phán Minh Tuệ đã nín thinh một cách khôn ngoan, nhưng cuối cùng, chứng nào tật ấy, lại ngứa mồm lên diễn đàn. Sau khi ngài được chính quyền giúp đi ẩn, lại phùn bọt mép cay cú phê phán phép tu của ngài, một phép tu được chính Pháp chủ đệ Tứ Thích Trí Quảng công nhận, rao giảng. Chưa nói TNT đúng sai, nhưng, có người nói, hiền lành như Minh Tuệ mà chúng còn cắn xé, vậy đời này chúng nể ai? Ngài không động chạm đến chúng, chỉ độc hành bước đi, không phê phán cách “tu” của chúng, không đả kích cúng dường… Con chó bên đường cũng không cắn ngài, vậy mà lại bị kẻ mặc áo vàng, đầu cạo trọc như mình đánh hội đồng, khác gì một kẻ lỗ mãng bên đường.
So sánh giới luật, thấy TNT vênh đủ đường; coi hành động đỏ mặt tía tai của hắn ngập ngụa chẳng chút định nào; lời nói hắn nói ra vừa cãi thầy, vừa ngập ngụa thị phi, sân, si – đâu mà có tuệ. Vậy người người có nên theo hắn được không?!
