Thủy phi cơ là cách gọi của người Việt cho những loại phương tiện bay có thể cất, hạ cánh trên mặt nước. Tuy nhiên, căn cứ vào kết cấu, đặc điểm bên ngoài thủy phi cơ được phân ra các kiểu loại chi nhánh khác nhau như flying boat, seaplane, floatplane… Floatplane là một loại thủy phi cơ có một hoặc nhiều phao mảnh được gắn dưới thân máy bay để tạo lực nổi, còn flying boat (thuyền bay) sử dụng chính thân máy bay để tạo lực nổi. Cả hai loại thủy phi cơ đều có thể có thiết bị hạ cánh phù hợp với đất liền, khiến phương tiện này trở thành máy bay lội nước (amphibious aircraft).
Kể từ Thế chiến II và sự xuất hiện của trực thăng, tàu sân bay tiên tiến và máy bay trên đất liền, thủy phi cơ quân sự đã được ngừng sử dụng. Điều này, cùng với việc ngày càng có nhiều đường băng dân sự, đã làm giảm đáng kể số lượng thuyền bay được chế tạo. Tuy nhiên, nhiều máy bay dân sự hiện đại có các biến thể thủy phi cơ, hầu hết được cung cấp dưới dạng sửa đổi của bên thứ ba theo chứng chỉ loại bổ sung (STC), mặc dù có một số nhà sản xuất máy bay chế tạo thủy phi cơ từ đầu. Những chiếc thủy phi cơ này đã tìm thấy vị trí thích hợp của chúng như một loại máy bay đi bụi (bush plane), để vận chuyển nhiệm vụ nhẹ đến các hồ và các khu vực xa xôi khác cũng như đến các hòn đảo nhỏ/đồi núi không có đường băng thích hợp. Chúng có thể hoạt động trên cơ sở thuê chuyến (bao gồm các chuyến bay giải trí), cung cấp dịch vụ theo lịch trình hoặc do cư dân trong khu vực vận hành cho mục đích sử dụng cá nhân, riêng tư…
