Tổng quan:
– Lượng giãn nước: 420 tấn
– Chiều dài: 58 m
– Chiều rộng (tổng thể): 23 m
– Mớn nước: 2 m
– Tốc độ tối đa: 40 hl/g (74 km/h)
– Tầm hoạt động: 4.000 hl (7.400 km)
– Động cơ: diesel-điện
– Vũ khí (VLS 4-12 ô):
+ 2 x ống phóng ngư lôi hạng nhẹ
+ 1 x trạm vũ khí từ xa
+ HQ-10 (tên lửa phòng không)
– Khí tài: radar AESA
– Bãi đáp trực thăng cho UAV VTOL (ví dụ: WZ-5B).
JARI-USV-A Orca (còn được gọi là “Diệt Hổ”), là một tàu chiến không người lái lớn mới được phát triển tại Trung Quốc, có thiết kế ba thân với hệ thống phóng thẳng đứng (VLS) cho tên lửa và bãi đáp trực thăng cho UAV ở đuôi tàu. Đặc biệt, cột tàu có tích hợp nhiều mảng radar, làm cho nó khác biệt so với các USV chiến đấu đơn giản hơn đang được phát triển ở những nước khác.
Tàu cũng nổi bật về kích thước, là USV chiến đấu lớn nhất thế giới hiện nay. Tàu lớn hơn nhiều so với các tàu mặt nước không người lái cỡ trung Sea Hunter và Sea Hawk của Hải quân Hoa Kỳ. Lượng giãn nước của nó gần gấp 3 lần ở mức 420 tấn (so với 145 tấn), trong khi chiều dài là 58-60 m (so với 40 m), rộng 23 m (so với 14 m). Các phương tiện mặt nước không người lái thử nghiệm Ghost Fleet Overlord của Hải quân Hoa Kỳ có chiều dài gần bằng nhưng là tàu một thân nên có lượng giãn nước lớn hơn ở mức 673 tấn. Chúng không được mô tả là tàu chiến ba thân theo cùng cách như JARI-USV-A một cách rõ ràng.
Các mô hình thiết kế JARI đã được CSSC (Tập đoàn đóng tàu nhà nước Trung Quốc) quảng bá trong nhiều năm, được trưng bày tại Abu Dhabi tại NAVDEX 2023. Quay trở lại trước đó, có báo cáo vào tháng 12/2022 rằng Trung Quốc đã bắt đầu đóng tàu không người lái lớn tiên tiến nhất của mình. Được phát triển bởi Viện nghiên cứu số 716 của CSSC, thiết kế và mô tả này về cơ bản giống với JARI-USV-A. Con tàu thực tế đã được Tom Shugart phát hiện trên mặt nước tại Xưởng đóng tàu quốc tế Quảng Châu (GSI) trên đảo Longxue vào cuối tháng 10. Địa điểm này trùng khớp với báo cáo tháng 12/2022. Kể từ đó, nhiều bức ảnh và video về con tàu đã xuất hiện công khai.
Vũ khí trang bị không rõ ràng nhưng có vẻ như nó bao gồm tên lửa trong VLS và ống phóng ngư lôi trong bệ phóng góc cạnh. Dựa trên các mô hình triển lãm thương mại, cũng có khả năng có một trạm vũ khí từ xa có thể thu vào (RWS) ở boong trước.
Có một đài chỉ huy nhỏ để vận hành có người lái. Đây là đặc điểm chung của các USV lớn khác và giúp vận hành đơn giản hơn nhiều, đặc biệt là rời cập bến hoặc đi qua các tuyến đường thủy và sông đông đúc. Việc sử dụng con người vào những thời điểm này cũng đơn giản hơn là xây dựng và thử nghiệm hệ thống tự động hóa cho phần điều khiển này. Và có thể sẽ có những cân nhắc về mặt pháp lý và quy định khiến việc mang theo phi hành đoàn là điều nên làm đôi khi.
CSSC trước đây đã chế tạo và thử nghiệm JARI USV nhỏ hơn. Mặc dù có một số điểm tương đồng, nhưng đây là một JARI được mở rộng quy mô hơn nhiều. CSSC cũng tiết lộ thiết kế Thunderer A2000 của mình, về cơ bản giống với JARI-USV-A. Một công ty đóng tàu Trung Quốc khác cũng đã phát triển một USV có hình dạng tổng thể gần giống với Sea Hunter của Mỹ. Và có rất nhiều USV khác, không có tài liệu, đang được thử nghiệm tại Trung Quốc.
Không rõ liệu bất kỳ dự án nào trong số này có được Hải quân Trung Quốc (PLAN) thực sự hỗ trợ hay không. Có thể những dự án này và các thiết kế tiên tiến khác như tàu sân bay không người lái, là những dự án mang tính đầu cơ. Màn trình diễn công khai của JARI-USV-A tại Triển lãm hàng không Chu Hải chắc chắn gợi ý về một dự án thương mại.
Dù bằng cách nào thì điều đó cũng chỉ ra rằng các xưởng đóng tàu Trung Quốc ngày càng sẵn sàng thử nghiệm và đổi mới. Mặc dù con tàu này tuân theo một số xu hướng trong thiết kế tàu chiến, nhưng không còn nghi ngờ gì nữa rằng đây là một thiết kế hoàn toàn nguyên bản. Trung Quốc là nước đầu tiên chế tạo một tàu chiến không người lái tương đối lớn.
Một cách tổng thể, mảng radar là đặc điểm quan trọng nhất. Các chi tiết chính xác là khó nắm bắt nhưng các báo cáo và tin đồn dai dẳng cho thấy rằng các thiết kế của JARI có radar AESA. Điều này không phải là quá xa vời, mặc dù cách dữ liệu sẽ được xử lý trên tàu và đưa vào mạng lưới rộng hơn vẫn chưa được xác thực. Tuy nhiên, đây là hướng đi rõ ràng cho công nghệ hải quân và Trung Quốc đang đóng vai trò dẫn đầu.
Có thể nói, việc chế tạo USV ngày càng lớn hơn và được trang bị đầy đủ hơn với nhiều loại vũ khí và khí tài khác nhau nhất thiết là cách tốt nhất cho hải quân. Điều này làm tăng chi phí và đến một lúc nào đó, lợi thế không có người lái sẽ mất đi vì bản thân nó trở thành mục tiêu có giá trị cao. Nhưng chắc chắn đây là điều đáng để thử nghiệm và Trung Quốc là nước đầu tiên.
USV JARI-A đang được trưng bày như một phần của Triển lãm hàng không Chu Hải, cùng với mô hình nhà sản xuất được cập nhật. Các thông số kỹ thuật được công bố trước đó đã được xác nhận và mở rộng. Điều đáng chú ý là mô hình này cũng cho thấy hệ thống tên lửa phòng thủ điểm HQ-10 trên boong sau. Các AUV nhỏ cũng được trưng bày./.
