Tổng quan:
– Trong biên chế: 1914-1941
– Hoàn thành: 24
– Bị mất: 9
– Kiểu loại: tàu ngầm diesel-điện
– Lượng giãn nước: 650 tấn (khi nổi); 780 tấn (khi lặn)
– Chiều dài: 68 m
– Độ rộng: 4,6 m
– Mớn nước: 4,0 m
– Động lực đẩy:
+ 1 x động cơ diesel 2.640 mã lực
+ 1 x động cơ điện 900 mã lực
+ 2 x trục
– Tốc độ:
+ 18 hl/g (33 km/h) khi nổi
+ 9 hl/g (17 km/h) khi lặn
– Phạm vi hoạt động: 400 hl (740 km)
– Quân số: 33 người
– Vũ khí:
+ 1 × 63 mm
+ 1 x 37 mm phòng không
+ 4 x ống phóng ngư lôi 457 mm
+ 8 × ngư lôi trong cổ thả (sau này được tháo ra).
Lớp Bars là một nhóm tàu ngầm được chế tạo cho Hải quân Đế quốc Nga trong Thế chiến I. Tổng cộng có 24 chiếc được đóng từ năm 1914 đến năm 1917. Một số trong số đó đã tham gia chiến đấu trong Thế chiến I và 3 chiếc đã bị mất trong cuộc chiến. Những chiếc còn sót lại đã được Liên Xô tiếp quản sau Cách mạng Bolshevik và một số chiếc vẫn hoạt động cho đến những năm 1930.
Thiết kế
Tàu ngầm lớp Bars được Hải quân Đế quốc Nga đặt hàng theo chương trình đóng năm 1912 của họ. 24 chiếc đã được đặt hàng; 12 chiếc cho Hạm đội Baltic, 6 chiếc cho Hạm đội Biển Đen và 6 chiếc cho đội tàu Siberia. Các đơn vị của Hạm đội Baltic được đóng tại Baltic Yard, St. Petersburg, và Noblessner Yard, Reval (nay là Tallinn). Các tàu Hạm đội Biển Đen được xây dựng tại Nikolayev, Baltic và Xưởng hải quân. Các tàu ở Siberia cũng được chế tạo ở Baltic, nhưng Thế chiến I bùng nổ khiến việc chuyển giao của chúng không thể thực hiện được, và chúng được biên chế lại cho Hạm đội Baltic vào năm 1915.
Những chiếc tàu này được thiết kế bởi Ivan Bubnov và dựa trên lớp Morzh trước đó. Chúng có vỏ đơn, nhưng giống như những chiếc Morzh – không có vách ngăn bên trong. Thiết kế Morzh được mở rộng với động cơ mạnh hơn, vũ khí ngư lôi lớn hơn và súng pháo lớn hơn.
Theo thiết kế, những chiếc tàu này phải có 2 động cơ điện 900 mã lực (670 kW) và 2 động cơ diesel 2.640 mã lực (1.970 kW), nhưng sự thiếu hụt những động cơ diesel này có nghĩa là những chiếc tàu được trang bị nhiều loại máy móc. Chỉ Kuguar và Zmeya có động cơ diesel ban đầu dành cho chúng. Điều này và sức cản của thân tàu lớn hơn dự kiến khiến chúng có tốc độ đi ngầm thấp hơn dự định.
Trang bị súng pháo cũng có vấn đề; vũ khí trang bị dự kiến là một khẩu 63 mm và một khẩu 37 mm, nhưng điều này cũng thay đổi tùy theo tình trạng sẵn có. 3 tàu (Bars, Vepr và Volk) mang theo hai khẩu 63 mm, trong khi 4 tàu khác có thêm một khẩu 75 mm. Các tàu Hạm đội Biển Đen có 1 khẩu 75 mm và 1 khẩu 37 mm.
Vũ khí ngư lôi bao gồm 4 ống phóng ngư lôi 18 inch (460 mm) bên trong và 8 ngư lôi bên ngoài trong các vòng thả gắn trong các hốc lõm thấp trong thân tàu. Các cuộc thử nghiệm với Bars và Vepr cho thấy những thứ này không phù hợp và các tàu tiếp theo đã chuyển các hốc và vòng thả đến boong trên. Bars và Vepr sau đó đã được trang bị lại theo mẫu này, trước khi chúng bị loại bỏ hoàn toàn.
Thiết kế có nhiều thiếu sót, bao gồm thiếu vách ngăn bên trong và thời gian lặn chậm. Những chiếc tàu còn lại đã được hiện đại hóa sau Nội chiến Nga bằng cách lắp đặt vách ngăn, động cơ diesel mới, máy bơm và ống phóng ngư lôi bổ sung (các vòng thả bên ngoài đã bị loại bỏ).
Lịch sử phục vụ
Các tàu thuộc Hạm đội Baltic đã tham gia hoạt động trong Thế chiến I và thực hiện nhiều cuộc tuần tra ở Baltic, mặc dù bị hạn chế bởi mùa hoạt động ngắn. Trong mùa không có băng năm 1915, họ nhắm mục tiêu vào các tàu chiến của Đức nhưng không mấy thành công, những tàu này nhìn chung là nhanh và được bảo vệ tốt. Trong các mùa giải năm 1916 và 1917, chúng được sử dụng để tấn công các chuyến hàng quặng sắt của Đức dọc theo bờ biển Thụy Điển, mặc dù một lần nữa không mấy thành công vì những hạn chế do sự trung lập của Thụy Điển áp đặt.
3 tàu (Bars, Lvitsa và Gepard) đã bị mất tích khi hành động. 2 chiếc (Edinorog và Ugor) bị mất tích trong các vụ tai nạn hàng hải và 2 chiếc (Forel và Yaz) bị bỏ dở. 2 chiếc khác (Kuguar và Vepr) được chỉ định làm tàu huấn luyện. Với sự khởi đầu của Cách mạng Bolshevik và bắt đầu Nội chiến Nga, các đơn vị sống sót ở Baltic đã bị Liên Xô tiếp quản và có một số hành động chống lại lực lượng Can thiệp của Đồng minh; năm 1919 Pantera đánh chìm tàu khu trục Anh Vittoria.
Các tàu Hạm đội Biển Đen chưa hoàn thành trong Thế chiến I và bị lực lượng chiếm đóng của Đức chiếm giữ trước khi đầu hàng quân Đồng minh và lực lượng Bạch Nga của tướng Wrangel. Khi Nội chiến kết thúc, các tàu lớp Bars còn sót lại vẫn hoạt động cho đến những năm 1930 trước khi bị loại bỏ./.
