Tọa độ: 10°10′46″B, 114°22′0″Đ (Tọa độ Google Map)
Nam Yết (tiếng Anh: Namyit Island) là một đảo san hô thuộc cụm Nam Yết của quần đảo Trường Sa. Đảo này nằm cách đảo Ba Bình khoảng 11,9 hải lý (22 km) về phía Nam và cách đảo Sinh Tồn 18 hải lý (33,3 km) về phía Bắc. Đi tàu thủy từ đất liền Việt Nam đến đảo mất hơn 2 ngày và 2 đêm.
Hiện Việt Nam đang kiểm soát đảo này như là một phần của xã Sinh Tồn, huyện Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa (xã Sinh Tồn thuộc huyện Trường Sa được thành lập năm 2007 trên cơ sở đảo Sinh Tồn và các đảo, đá, bãi phụ cận).
Đài Loan, Philippines và Trung Quốc cũng tuyên bố có chủ quyền.
Đảo có dạng hình bầu dục hơi hẹp bề ngang, nằm theo trục Đông-Tây với chiều dài khoảng 700 m, chiều rộng khoảng 150 m và diện tích đạt 6-9,7 ha. Theo như hình ảnh vệ tinh LandsatLook, diện tích đất nổi của đảo là 8,29 ha.
Đảo cao 2-3,5 m, là một phần của một rạn san hô vòng lớn nên mặt ngoài (phía Nam) rất dốc và sâu trong khi mặt trong (phía Bắc, hướng vào vụng biển) thì thoải đều và nông.
Đất trên đảo này chủ yếu là sạn, sỏi và cát thô từ đá mẹ là san hô, vỏ sò ốc và chỉ mới hình thành khoảng nửa sau Holocen. Kết quả khảo sát năm 1973 cho thấy đất cát ven bờ đảo có lượng cation Ca2+ và Na+ trao đổi cao; đất cát pha thịt giữ nước kém. Vào giữa đảo thì cation Ca2+ và Na+ trao đổi giảm mạnh; đất giàu lân hơn, tương đối ít cát và giàu thịt nên giữ nước tốt hơn.
Khí hậu đảo Nam Yết mang đặc trưng của khí hậu Nam Biển Đông, nhiệt độ trong năm cao và biến thiên theo mùa không lớn, trung bình 26,5-27 °C. Ba tháng cuối năm là thời gian mưa nhiều nhất. Trung bình mỗi năm có 13 cơn bão và áp thấp đi qua đảo này.
Quanh đảo có bờ kè bằng bê-tông được xây dựng từ 8/1998 đến 2006.
Trên đảo có một số công trình như trung tâm văn hóa, tượng đài Trần Hưng Đạo, chùa Nam Huyên. Phía Tây của đảo có nghĩa trang liệt sĩ và một sân đỗ trực thăng.
Hải đăng Nam Yết nằm về phía Đông của đảo được xây dựng năm 2013, có thân màu trắng – đỏ – trắng, chiều cao tháp đèn là 24,9 m, chu kỳ chớp 15 giây.
Bờ biển đảo Nam Yết gồm các bãi cát vụn san hô nhẹ và xốp, không ổn định, thường thay đổi theo mùa gió tác động. Đảo được bao bọc bởi một thềm san hô ngập nước lan rộng 300-1000 m so với bờ đảo, và thậm chí thềm này mở rộng đến 2000 m ở phía Tây. Độ phủ san hô ở các điểm rạn phía Bắc là 58 %, phía Nam là 36 %, trung bình cả vùng quanh đảo là 47,1 %. Bãi cỏ biển có diện tích 10 ha gồm hai loài là cỏ bò biển (Thalassia hemprichii) và cỏ xoan (Halophila ovalis).
Đảo này không có nước ngọt. Lớp cát mặt và lớp đá vôi san hô không có khả năng giữ nước nên sau mỗi trận mưa thì nước sẽ ngấm dần ra biển. Thảm thực vật trên đảo nghèo nàn nhưng hệ cây thân gỗ trên đảo phát triển khá tốt nhờ đất cát có trộn lẫn phân chim giúp rễ cây có điều kiện phát triển. Các loại cây nước lợ như bàng vuông, bão táp, keo, mù u, phong ba, dừa và các loại cỏ dại, dây leo có thể mọc được.
Kết quả thống kê của Đỗ Công Thung & ctg (2009) cho thấy đảo này có tổng cộng 58 loài thực vật trên cạn, 185 loài thực vật phù du, 141 loài động vật phù du, 225 loài sinh vật đáy, 298 loài san hô, 186 loài cá rạn san hô và 8 loài rùa biển và thú biển.
Ngày 26/5/2010, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam ký Quyết định số 742/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch hệ thống Khu Bảo tồn biển Việt Nam đến năm 2020. Căn cứ theo phụ lục I “Danh sách các Khu Bảo tồn biển Việt Nam đến năm 2015” đính kèm quyết định này thì Khu Bảo tồn biển Nam Yết sẽ được thành lập với tổng diện tích là 35.000 ha, trong đó diện tích biển là 20.000 ha. Tháng 6/2012, tổ chức Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam – Vietkings đã xếp Khu Bảo tồn biển Nam Yết là Khu Bảo tồn biển lớn nhất Việt Nam. Tháng 9/2012, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam tuyên bố rằng vào năm 2013 thì họ mới bắt đầu lập quy hoạch chi tiết cho Khu Bảo tồn biển Nam Yết.
Sau khi quần đảo Hoàng Sa thất thủ vào tháng 1/1974, đầu tháng 2/1974, chính quyền Việt Nam Cộng hòa quyết định tăng cường phòng thủ các đảo ở quần đảo Trường Sa, đưa lực lượng ra đóng ở 5 đảo thuộc quần đảo Trường Sa gồm Nam Yết, Trường Sa, Song Tử Tây, Sinh Tồn và Sơn Ca. Đảo Nam Yết là nơi đặt trung tâm chỉ huy của lực lượng quân đội Việt Nam Cộng hòa đóng trên các đảo này ở quần đảo Trường Sa.
Theo “Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam”, sau khi đặc công hải quân Việt Nam Dân chủ Cộng hòa giải phóng các đảo Song Tử Tây (14/4/1975) và Sơn Ca (25/4/1975), tối 26/4/1975 các đơn vị quân đội Việt Nam Cộng hòa ở các đảo còn lại tại quần đảo Trường Sa được lệnh rút. Hải quân Việt Nam Dân chủ Cộng hòa điều 2 tàu 673 và 641 đổ bộ giải phóng đảo Nam Yết, ngày 27/4/1975, hoàn toàn làm chủ đảo Nam Yết, và đóng giữ đảo này từ đó đến nay./.
