Theo như Nga “chém gió” thì đây là loại tên lửa đạn đạo tầm ngắn siêu khủng (Mach 10.0), tuy nhiên điều này khó kiểm chứng do công nghệ hiện nay của Nga chưa có gì đột biến đáng kể.
Tổng quan:
– Kiểu loại: Tên lửa đạn đạo phóng từ trên không
– Xuất xứ: Nga
– Lịch sử phục vụ: 2017 đến nay
– Nhà sử dụng: Lực lượng hàng không vũ trụ Nga
– Nhà thiết kế: Hiệp hội Nhà nước Sản xuất Nhà máy Votkinsk và Công ty Cổ phần Tập đoàn Tên lửa Chiến thuật
– Giá thành: 10 triệu USD/ quả
– Khối lượng: 4.300 kg
– Chiều dài: 7,2 m
– Đường kính: 1.200 mm
– Sải cánh: 1,6 m
– Đầu đạn: Đầu đạn hạt nhân năng suất thấp từ 5 đến 50 kt hoặc HE thông thường
– Động cơ: Động cơ tên lửa nhiên liệu rắn
– Phạm vi hoạt động: 2.000 km (Bao gồm phạm vi phóng máy bay)
– Tốc độ tối đa: Mach 10 (3.400 m/s)
– Hệ thống dẫn hướng: INS, cập nhật giữa khóa
– Hệ thống lái: 4 vây vát xén
– Nền tảng phóng: MiG-31BM/K; Tu-22M3M; Su-57.
Kh-47M2 Kinzhal (tiếng Nga: Х-47М2 Кинжал, nghĩa là “Dao găm”, tên NATO là AS-24 Killjoy) là một tên lửa đạn đạo phóng từ trên không siêu thanh của Nga. Nó có tầm bắn được báo cáo là 1.500-2.000 km và tốc độ lên tới Mach 10. Nó có thể mang đầu đạn thông thường hoặc hạt nhân và có thể được phóng bởi máy bay ném bom Tu-22M3 hoặc máy bay đánh chặn MiG-31K. Nó đã được triển khai tại các căn cứ không quân ở Quân khu phía Nam của Nga và Quân khu phía Tây.
Kinzhal đi vào hoạt động từ tháng 12/2017 và là một trong 5 loại vũ khí chiến lược mới của Nga được Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố vào tháng 3/2018.
Thiết kế tổng thể của tên lửa được chia sẻ với tên lửa 9K720 Iskander phóng từ mặt đất cũ hơn, được điều chỉnh để phóng từ trên không với phần dẫn hướng được sửa đổi cho Kinzhal. Nó được cho là có thể tấn công cả mục tiêu tĩnh và mục tiêu di động như tàu sân bay.
Tốc độ cao của Kinzhal giúp nó thâm nhập mục tiêu tốt hơn so với các tên lửa hành trình nhẹ hơn, chậm hơn.
Tên lửa này được thiết kế để có thể tấn công các tàu chiến NATO gây ra mối đe dọa đối với các hệ thống tên lửa chiến lược ở châu Âu của Nga và phá hủy các hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO, tàu phòng thủ tên lửa đạn đạo và các vật thể trên bộ gần biên giới Nga.
Trên các phương tiện truyền thông Nga, tính năng “siêu thanh” đã được nhấn mạnh như một tính năng độc đáo để tạo ấn tượng rằng đây là một thiết kế mới và tiên tiến (lướt siêu thanh và phản lực siêu âm) mặc dù Kinzhal thực sự sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo tiêu chuẩn với tốc độ lớn hơn. Tính năng “siêu thanh” được chia sẻ với nhiều thiết kế cũ hơn và không đại diện cho bất kỳ bước đột phá công nghệ cụ thể nào.
Truyền thông Nga cho biết tầm bắn của tên lửa là 2.000 km (1.100 hl) khi được mang bởi MiG-31K và 3.000 km (1.600 hl) khi được mang bởi Tu-22M3; trong cả hai trường hợp, những con số này được đưa ra bằng cách cộng bán kính chiến đấu của máy bay vào tầm bắn của tên lửa.
Việc chế tạo một tên lửa siêu thanh Kh-47 Kinzhal tiêu tốn khoảng 10 triệu USD.
Các quan chức quốc phòng Hoa Kỳ đã kết luận rằng các cấu trúc radar hiện tại không đủ để phát hiện và theo dõi vũ khí siêu thanh.
Vào tháng 3/2022, Tổng thống Mỹ Joe Biden xác nhận rằng Nga đã sử dụng tên lửa siêu thanh ở Ukraine. “Gần như không thể ngăn chặn nó”, ông nói: “Họ sử dụng nó là có lý do”.
Lịch sử hoạt động
Kinzhal được đưa vào sử dụng vào tháng 12/2017 và là một trong sáu vũ khí chiến lược mới của Nga được Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố vào ngày 1/3/2018. Tên lửa Kinzhal kể từ đó đã được triển khai trên MiG-31K, Tu-160M và Tu-22M3M. Vào tháng 5/2018, 10 chiếc MiG-31K có khả năng sử dụng tên lửa Kinzhal đã thực hiện nhiệm vụ chiến đấu thử nghiệm và sẵn sàng được triển khai. Đến tháng 12/2018, máy bay được trang bị tên lửa Kinzhal đã thực hiện 89 lần xuất kích trên Biển Đen và Biển Caspi.
Tính đến tháng 2/2019, các phi công của MiG-31K Kinzhal đã thực hiện hơn 380 phi vụ huấn luyện với tên lửa này, trong đó ít nhất 70 phi vụ sử dụng tiếp nhiên liệu trên không. Vũ khí ra mắt công chúng trong cuộc thi Aviadarts quốc tế vào tháng 8/2019.
Theo TASS, vụ phóng Kinzhal đầu tiên ở Bắc Cực diễn ra vào giữa tháng 11/2019. Vụ phóng được cho là do một chiếc MiG-31K thực hiện từ căn cứ không quân Olenya. Tên lửa đã bắn trúng mục tiêu trên mặt đất tại bãi thử Pemboy, đạt tốc độ Mach 10. Vào tháng 6/2021, một tên lửa Kinzhal đã được MiG-31K phóng từ Căn cứ Không quân Khmeimim vào một mục tiêu trên mặt đất ở Syria. Một trung đoàn hàng không riêng biệt được thành lập vào năm 2021, được trang bị máy bay MiG-31K với tên lửa siêu thanh Kinzhal.
Tin đồn vào đầu tháng 2/2022 cho rằng một số máy bay đánh chặn MiG-31 được trang bị tên lửa Kinzhal đã được điều động từ Căn cứ Không quân Soltsy, Tỉnh Novgorod, đến Căn cứ Không quân Hải quân Chernyakhovsk ở vùng đất ngoài khơi Kaliningrad phía tây của Nga. Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã phóng tên lửa Kinzhal vào ngày 19/2/2022.
Chiến tranh Nga-Ukraine
Trong Chiến tranh Nga-Ukraine, quân đội Nga tuyên bố đã sử dụng tên lửa Kinzhal để phá hủy một kho vũ khí dưới lòng đất được cho là của lực lượng vũ trang Ukraine ở Deliatyn vào ngày 18/3/2022, sau đó là một kho nhiên liệu ở Konstantinovka vào ngày hôm sau. Khi được hỏi về việc sử dụng những tên lửa này, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden lưu ý rằng đây là một loại vũ khí quan trọng, nhưng cuối cùng lại có đầu đạn giống như bất kỳ tên lửa nào khác, rất khó để chống lại.
Các báo cáo sau đó cho rằng tên lửa Kinzhal đã được sử dụng trở lại vào ngày 11/4, trong khi vào ngày 9/5, máy bay Tu-22 của Nga đã phóng 3 tên lửa loại Kinzhal vào các mục tiêu ở thành phố cảng Odesa. Trong một diễn biến khác, 3 máy bay chiến đấu MiG-31K được trang bị tên lửa siêu thanh Kinzhal đã được tái triển khai tới sân bay Chkalovsk ở Vùng Kaliningrad vào ngày 18/8/2022.
Vào ngày 26/1/2023, Lực lượng Không quân Ukraine báo cáo rằng 55 tên lửa, bao gồm tên lửa siêu thanh Kh-47 Kinzhal và 24 máy bay không người lái Shahed-136 đã được bắn vào các mục tiêu ở Ukraine. Lực lượng Không quân Ukraine tuyên bố rằng họ có thể bắn hạ tất cả các máy bay không người lái và 47 tên lửa. Tuy nhiên, một người thiệt mạng và hai người khác bị thương khi một khu chung cư ở quận Holosiiv bị trúng đạn trong vụ tấn công.
Vào ngày 9/3/2023, các thành phố của Ukraine đã bị tấn công bằng một loạt 84 tên lửa, trong đó có 6 tên lửa Kinzhal – lần sử dụng các tên lửa này lớn nhất cho đến nay.
Vào khoảng 2h40 sáng ngày 4/5/2023 tại Kiev, một tên lửa Kh-47M2 được cho là đã bị lực lượng phòng không Ukraine bắn hạ bằng hệ thống phòng thủ tên lửa MIM-104 Patriot. Theo CNN, khả năng ngăn chặn tên lửa siêu thanh phóng từ trên không của hệ thống Patriot chỉ được coi là lý thuyết trước khi tuyên bố đánh chặn. Vào ngày 9/5/2023, Patrick S. Ryder, phát ngôn viên của Lầu Năm Góc, xác nhận rằng Ukraine đã bắn hạ tên lửa siêu thanh. Vào ngày 10/5/2023, Vitali Klitschko đã cho các nhà báo Bild ở Kyiv xem các mảnh vỡ của tên lửa Kinzhal bị bắn rơi. Truyền thông Nga cho rằng những mảnh vỡ này rất giống với quả bom xuyên bê tông BETAB-500 ShP.
Vào ngày 16/5/2023, Ukraine tuyên bố đã đánh chặn sáu tên lửa Kinzhal bắn vào Kyiv trong đêm; Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu bác bỏ tuyên bố của Ukraine, nói rằng không có nhiều tên lửa Kinzhal đã được bắn đi. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã phá hủy hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không Patriot do Mỹ chế tạo bằng tên lửa Kinzhal vào đêm cùng ngày. Các quan chức Mỹ xác nhận rằng hệ thống Patriot đã bị hư hại, nhưng tuyên bố rằng thiệt hại chỉ ở mức tối thiểu và khẩu đội đã hoạt động đầy đủ sau khi sửa chữa nhỏ. Cả quan chức Mỹ và Ukraine đều không xác nhận thiệt hại là do mảnh vỡ rơi xuống hay nguyên nhân khác.
Trong một cuộc phỏng vấn được đăng bởi The Economist vào ngày 13/6/2023, các nhà khai thác Patriot của Ukraine tuyên bố rằng tên lửa Kinzhal di chuyển với tốc độ khoảng 1.240 m/s (Mach 3.6), bằng khoảng một phần ba tốc độ tối đa mà Nga tuyên bố./.
Xem thêm: Tên lửa Tomahawk, Harpoon, Exocet, Aster, Otomat, YJ-8, YJ-12, YJ-62, YJ-82, YJ-83, YJ-91, Moskit, Zircon, Oniks, Kalibr, BrahMos, BrahMos-II
