Tổng quan (Type 039A):
– Nhà máy: Wuchang Shipbuilding, Vũ Hán
– Lớp trước: Type 039 (lớp Tống, Song)
– Lớp sau: Type 039C
– Biên chế: từ 2006 đến nay
– Kế hoạch đóng: 20
– Đã hoàn thành: 17
– Đang hoạt động: 17
– Lượng giãn nước: 3.600 tấn (khi lặn)
– Chiều dài: 77,6 m
– Độ rộng: 8,4 m
– Động cơ diesel-điện, 1 trục, AIP
– Tốc độ: 20 hl/g (37 km/h)
– Độ sâu tối đa: 550 m
– Kíp tàu: 36 người
– Vũ khí ống phóng ngư lôi: 6 × 533 mm, tên lửa chống hạm
Tàu ngầm Type 039A (tên NATO – Yuan class, lớp Nguyên) là một lớp tàu ngầm diesel-điện của Hải quân Trung Quốc (PLAN), chạy bằng năng lượng AIP đầu tiên của Trung Quốc và được coi là một trong những lớp tàu ngầm diesel-điện chạy êm nhất trong biên chế.
Type 039A là lớp có rất ít điểm giống với Type 039 tiền thân, và thường được gọi là Type 041. Lớp này được thiết kế để thay thế Type 033 và Type 035 cũ – từng là xương sống của lực lượng tàu ngầm thông thường.
Theo đánh giá ban đầu của Viện Hải quân Hoa Kỳ USNI (US Naval Institute), lớp Nguyên chủ yếu được thiết kế như một “bệ phóng tên lửa hành trình chống hạm ASCM (anti-ship cruise missile) có khả năng lặn trong thời gian dài ở những vùng biển nông khó tiếp cận”.
Tuy nhiên, có một đánh giá khác của USNI rằng lớp Nguyên bao gồm cả khả năng hoạt động ở đại dương mở, bên ngoài vùng nước ven bờ. Chúng cũng có vai trò nhất định trong Hải quân Trung Quốc. Tính đến tháng 8/2015, nó được coi là một tàu ngầm tấn công truyền thống, với vai trò là ASCM thứ cấp.
Type 039A kế thừa thiết kế phần đuôi của Type 039 (tên NATO – Song class, lớp Tống) với bốn bánh lái ngang và một bánh lái đứng lớn duy nhất. Một cặp bánh lái ngang được gắn trên tháp bao các thiết bị nâng hạ (tháp chỉ huy). Tàu được trang bị hệ thống giảm chấn nội địa làm giảm độ ồn còn hơn 35 dB. Ngoài ra, tàu còn được phủ lớp cao su hấp thụ sóng âm để giảm nguy cơ bị phát hiện.
Ngoài ra, một biến thể “C” cải tiến mới cũng đang được phát triển.
Type 039A có 6 ống phóng lôi 533 mm cho ngư lôi bản địa như Yu-6 và ngư lôi Nga. Cũng có suy đoán rằng 039A sẽ được trang bị YJ-18 siêu thanh.
039A cũng được cho là có khả năng phóng tên lửa chống hạm loạt YJ-8X (C-80X). Tên lửa sử dụng dẫn đường quán tính + radar chủ động đầu cuối, mang đầu đạn nổ xuyên phá, lượng nổ 165 kg, với tầm bắn 80-120 km, tốc độ Mach 0.9.
039A cũng có khả năng bắn tên lửa chống ngầm CY-1 (ASW), nhưng tình trạng của tên lửa này đang bị nghi ngờ vì không có thông tin gì về việc sản xuất nó. Tên lửa CY-1 ASW có tầm bắn tối đa 18 km và với ngư lôi nền tảng là ET-52 hoặc Yu-7.
Được biết, Trung Quốc đã nhập khẩu hệ thống điều khiển chiến đấu Thales TSM 2233 ELEDONE/DSUV-22 và Thales TSM 2255/DUUX-5 từ Pháp trong những năm 1980 và đầu những năm 1990. Nó cũng có quyền truy cập vào một loạt các hệ thống sonar hiện đại của Nga (MG-519 MOUSE ROAR, MGK-500 SHARK GILL) thông qua việc mua lớp Kilo. Các hệ thống có thể so sánh được dự kiến sẽ được sao chép cho lớp 039A.
Type 039A có thể được trang bị một radar tìm kiếm mặt đất/ trên không tương tự như MRK-50 SNOOP TRAY, một radar dẫn đường thương mại giống như thiết bị Furuno được quan sát trên một số lớp SONG và hệ thống ESM có thể tương đồng với lớp 921A.
Theo nhật báo Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, lớp 039A được trang bị hệ thống động lực khí độc lập (air-independent propulsion – AIP) do Trung Quốc tự phát triển, tên gọi nội bộ là “động cơ chuyên dụng” (specialized engine).
Tàu SSK lớp Yuan được tích hợp các kỹ thuật giảm tiếng ồn tiên tiến bao gồm lớp phủ thân vỏ chống dội âm, giảm tiếng ồn thụ động/chủ động, cánh quạt lệch bảy cánh không đối xứng. Type 039A được kỳ vọng sẽ được giảm ồn như các tàu ngầm diesel-điện hiện đại khác, rất khó theo dõi.
Các biến thể:
Có bốn biến thể của Type 039A đã được phát triển vào nửa đầu năm 2014 và chúng được liệt kê sau đây theo thứ tự thời gian dựa trên mỗi lần ra mắt công chúng:
– Type 039A: Lớp Yuan nguyên bản. Sự khác biệt rõ ràng nhất về hình ảnh bên ngoài giữa Type 039A và tàu ngầm lớp Song Type 039/039G tiền nhiệm của nó là ở tháp chỉ huy. Tháp chỉ huy của Type 039A tương tự như của Type 039G, nhưng thiếu phần nhô ra hình vây ở phía sau của tháp chỉ huy của cả Type 039 và Type 039G.
– Type 039AG: Biến thể thứ hai của Type 039A này thường bị nhầm tưởng là sự phát triển của nó, Type 039B, bởi vì bên ngoài, hai phiên bản này trông giống nhau phần trên mặt nước. Sự khác biệt duy nhất nằm bên dưới đường mớn nước, không thể dễ dàng quan sát được, và người ta cho rằng tất cả Type 039AG đã được chuyển đổi thành Type 039B. Sự khác biệt rõ ràng nhất về hình ảnh bên ngoài giữa Type 039AG, 039B và Type 039A phát triển trước đó cũng nằm ở tháp chỉ huy: cạnh trên đỉnh tháp chỉ huy dạng gờ của Type 039A được thay thế bằng kiểu bo tròn. Ngoài ra, có một số khác biệt ở nhô lên phía trước tháp chỉ huy chứa một số thiết bị – có thể đây là một số tính năng mới trước đó 039A còn chưa có.
– Type 039B: Biến thể thứ ba của lớp 039A trông giống với Type 039AG phát triển trước đó. Sự khác biệt lớn nhất giữa Type 039B và 039AG là Type 039B đã tích hợp mảng sonar bên mạn (loại này sau cũng được bổ sung trên Type 039AG và một số tàu cải hoán trước đó). Sự khác biệt này không thể dễ quan sát được vì được lắp đặt ở phần thân tàu phía dưới nước.
Có nhiều bằng chứng cho rằng Trung Quốc đang khởi động lại chương trình đóng mới hàng loạt Type 039B với việc đưa vào hệ thống đẩy không khí độc lập (AIP) và trang bị tên lửa YJ-18, một biến thể dựa trên tên lửa 3M-54 Kalibr của Nga.
– Type 039B (nâng cấp): Biến thể thứ tư của Yuan đã được công bố lần đầu tiên vào tháng 12/2013, với thân tàu được sửa đổi và tháp chỉ huy được thiết kế lại với sự nhô ra ở tháp chỉ huy theo cả phía trước và sau, tương tự như tháp chỉ huy của tàu ngầm lớp Virginia. Ngoài ra, một thiết bị nhô lên trên tàu Type 039B ở phần phía trước của mép trên cùng của tháp chỉ huy lại không có trên con tàu mới được hạ thủy vào tháng 4/2014, nhưng trên con tàu mới này lại có ba vạch trắng ở trên cùng của mép tháp chỉ huy ở cả hai bên, có thể đây là thành phần của cảm biến môi trường. Con tàu mới này được cho là một biến thể nâng cấp của Type 039B.
– S20 – Biến thể xuất khẩu: Tại IDEX-2013, Trung Quốc đã tiết lộ phiên bản thu nhỏ của tàu ngầm Type 039A được ký hiệu là S20, đặc biệt dành cho xuất khẩu. Sự khác biệt chính giữa S20 và 039A là hệ thống AIP trên Type 039A ban đầu không có, nhưng có thể sẵn có và dễ dàng tích hợp do thiết kế bổ sung mô-đun của S20 nếu khách hàng tiềm năng chọn mua hệ thống AIP riêng. Do thiết kế dạng mô-đun, nhiều loại cảm biến và vũ khí cũng có thể dễ dàng được sử dụng theo yêu cầu của khách hàng.
Tổng quan về S20:
– Chiều dài: 66 m
– Độ rộng: 8 m
– Lượng giãn nước khi nổi: 1.850 tấn
– Lượng giãn nước khi lặn: 2.300 tấn
– Tốc độ tối đa: 18 hl/g
– Tốc độ hành trình: 16 hl/g
– Tầm hoạt động: 8000 hl ở tốc độ 16 hl/g
– Khả năng đi biển: 60 ngày
– Kíp tàu: 38 người
– Độ sâu lặn tối đa: 300 m.
Xuất khẩu
– Hải quân Hoàng gia Thái Lan – Vào ngày 2/7/2015, Hải quân Hoàng gia Thái Lan (RTN) đã chính thức lựa chọn nền tảng lớp Yuan (Type 041) của Trung Quốc để đáp ứng yêu cầu về 3 tàu ngầm. Ủy ban mua sắm của RTN đã bỏ phiếu nhất trí ủng hộ việc mua tàu ngầm, được đặt tên là S26T (Thái Lan), một phiên bản xuất khẩu sửa đổi của lớp Yuan. Ngày 01/7/2016, RTN đã đệ trình kế hoạch tài trợ cho dự án mua sắm tàu ngầm trị giá 36 tỷ baht của mình lên nội các để xem xét với khoản chi sẽ trải dài trong 11 năm. Nếu được chấp thuận, chiếc tàu ngầm đầu tiên sẽ được mua với giá 13 tỷ baht trong các năm tài chính 2017-2021. Chiếc tàu ngầm thứ hai và thứ ba sẽ được mua trong khoảng thời gian 11 năm còn lại. Tháng 5/2017, Hải quân Hoàng gia Thái Lan và Chính phủ Thái Lan đã ký hợp đồng cho một biến thể tàu ngầm S26T trong một thỏa thuận trị giá 390 triệu USD. Dự kiến sẽ có đơn đặt hàng thêm hai tàu ngầm trong những năm tới. Lễ đặt ki chiếc tàu ngầm S26T đầu tiên được tổ chức vào ngày 4/9/2018 tại Vũ Hán.
– Hải quân Pakistan – Vào tháng 4/2015, Chính phủ Pakistan đã chấp thuận mua 8 phiên bản xuất khẩu Type 039B (Nâng cấp) từ Trung Quốc với giá 5 tỷ USD. Thỏa thuận được hoàn tất vào ngày 23/7/2015. Vào tháng 10 cùng năm, có thông tin tiết lộ rằng 4 trong số 8 chiếc tàu ngầm sẽ được đóng tại Pakistan, với công việc bắt đầu đồng thời ở cả hai quốc gia. Bộ trưởng Sản xuất Quốc phòng Pakistan xác nhận rằng thỏa thuận bao gồm việc chuyển giao công nghệ để chế tạo các tàu này. Vào ngày 6/7/2015, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Tanveer Hussain thông báo hai dự án đóng 4 tàu ngầm ở Trung Quốc và 4 ở Pakistan sẽ bắt đầu đồng thời. Hussain nói thêm rằng một trung tâm huấn luyện cũng sẽ được thành lập tại KSEW. Cuối năm 2016, chính thức xác nhận rằng Trung Quốc sẽ giao khoảng 4 tàu ngầm vào năm 2023 và số còn lại được giao vào năm 2028./.
