Tổng quan:
– Nhà máy đóng tàu: Tập đoàn CSBC, Đài Loan
– Nhà vận hành: Hải quân Trung Hoa Dân Quốc
– Lớp trước: Hai Lung
– Lịch sử xây dựng: từ 2020
– Trong biên chế: từ 2025 (dự kiến)
– Đã lên kế hoạch: 8
– Xây dựng: 1
– Kiểu loại: tàu ngầm tấn công diesel-điện
– Lượng giãn nước: 2.500 tấn
– Chiều dài: 70 m
– Động lực đẩy: diesel-điện (công nghệ pin lithium-ion)
– Độ sâu giới hạn: 420 m
– Vũ khí:
+ ngư lôi Mk 48 Mod6 AT
+ tên lửa Harpoon UGM-84L.
Tàu ngầm lớp Hải Kun (tiếng Trung, nghĩa là “Kỳ lân biển”), hay còn gọi là chương trình Tàu ngầm phòng thủ bản địa IDS (Indigenous Defense Submarine), là một lớp tàu ngầm tấn công do Tập đoàn CSBC, Đài Loan chế tạo cho Hải quân Trung Hoa Dân Quốc. Trong khi lớp Hải Kun được cho là dựa trên lớp Zwaardvis của Hà Lan, hiện do Đài Loan vận hành, thiết kế đã được cập nhật bằng cách kết hợp nhiều hệ thống mới và hiện đại hơn.
Lịch sử
Kể từ năm 2001, Đài Loan đã cố gắng mua các tàu ngầm mới để củng cố hạm đội tàu ngầm cũ kỹ của mình, bao gồm 2 tàu ngầm lớp Hai Lung do Hà Lan chế tạo từ những năm 1980 và hai tàu ngầm lớp GUPPY do Mỹ chế tạo đã tham gia hoạt động trong Thế chiến II. Năm 2003, Hoa Kỳ đề nghị cung cấp tàu ngầm cho Đài Loan, nhưng vì Hoa Kỳ đã không chế tạo tàu ngầm chạy bằng diesel kể từ những năm 1950, và sau khi Đài Loan từ chối lời đề nghị mua 8 tàu ngầm lớp Nazario Sauro đã được tân trang lại của Ý do chúng đã cũ, nỗ lực mua tàu ngầm do nước ngoài chế tạo đã bị gạt sang một bên để chuyển sang lựa chọn trong nước.
Bộ Quốc phòng tuyên bố vào năm 2014 rằng Đài Loan sẽ chế tạo tàu ngầm tấn công diesel-điện (SSK) của riêng mình với sự giúp đỡ từ Hoa Kỳ, và vào năm 2016, một trung tâm phát triển tàu ngầm đã được thành lập bởi Tập đoàn CSBC, Đài Loan để giám sát chương trình Tàu ngầm phòng thủ bản địa dưới mật danh “Hai Chang”. Vào tháng 4/2018, Tổng thống Donald Trump đã phê duyệt việc chuyển giao công nghệ cho phép Đài Loan tự chế tạo tàu ngầm và trong những năm tiếp theo, nhiều đề xuất thiết kế từ các quốc gia được cho là bao gồm Ấn Độ và Nhật Bản đã được xem xét.
Thiết kế
Vào tháng 5/2019, Đài Loan đã tiết lộ mô hình thu nhỏ của thiết kế được lựa chọn cho tàu ngầm tấn công diesel-điện do bản địa chế tạo. Những con tàu này sẽ được lắp ráp bằng kỹ thuật xây dựng của Nhật Bản tại Đài Loan. Một nhóm Nhật Bản bao gồm các kỹ sư đã nghỉ hưu của Mitsubishi và Kawasaki Heavy Industries được cho là đã hỗ trợ kỹ thuật. Được biết, một phiên bản hệ thống quản lý chiến đấu tàu ngầm AN/BYG-1, được sử dụng trên các tàu ngầm hạt nhân của Hải quân Mỹ, đang được cung cấp cho Đài Loan.
Thiết kế của lớp Hai Kun được cho là bắt nguồn từ lớp Zwaardvis của Hà Lan, hiện do Đài Loan vận hành, với một số điểm tương đồng với lớp Walrus của Hà Lan. Tàu ngầm có cấu trúc thân đơn kép lai với thân ngoài nhẹ, nhưng thay thế các bề mặt điều khiển hình chữ thập của lớp Zwaardvis bằng bánh lái loại X phổ biến hơn, giống như lớp Sōryū của Nhật Bản và SSK lớp Walrus của Hà Lan. Nó không có hệ thống động lực không phục thuộc vào không khí (AIP) và được cho là thiếu lớp phủ chống ồn. Về tốc độ, tàu ngầm có thể đạt tốc độ trên mặt nước là 8 hl/g và tốc độ khi lặn là 17 hl/g. Ngoài ra, nó có tầm hoạt động dự kiến lên tới 11.000 km. Các tàu này được ước tính thuộc loại ~2.500 tấn và dài 70 m. Tập đoàn CSBC, Đài Loan được trao hợp đồng đóng 8 tàu ngầm. Hợp đồng dự án ban đầu trị giá 3,3 tỷ USD với chi phí mua sắm dự kiến là 10 tỷ USD cho một đội tàu gồm 10 chiếc. Chiếc tàu ngầm đầu tiên của lớp này, Hải Kun, ước tính trị giá khoảng 1,54 tỷ USD. Người ta ước tính rằng khoảng 40% con tàu được nội địa hóa.
Vào tháng 10/2019, có thông tin cho rằng việc đóng lớp này sẽ bắt đầu tại sân đảo Heping ở Keelung (Đông Bắc Đài Loan) thay vì ở Cao Hùng (Tây Nam Đài Loan). Cuối tháng 10/2019, có thông tin cho rằng nhân viên làm việc trong dự án bị cấm đi đến hoặc quá cảnh qua Macao hoặc Hồng Kông (việc đi đến Trung Quốc đại lục của họ đã bị hạn chế) do lo ngại về an ninh.
Sự thi công
Vào tháng 5/2020, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã phê duyệt việc bán 18 ngư lôi hạng nặng công nghệ tiên tiến Mk 48 Mod 6 và các thiết bị liên quan cho Đài Loan với chi phí ước tính là 180 triệu USD.
Vào tháng 11/2020, Tổng thống Thái Anh Văn đã khai trương cơ sở chế tạo tàu ngầm ở Cao Hùng (không phải Cơ Long) với kế hoạch đóng 8 tàu ngầm. Việc xây dựng sẽ bắt đầu với một chiếc thuyền nguyên mẫu được chế tạo trong vòng 78 tháng. Thời gian giao hàng dự kiến là vào năm 2025, mặc dù thời gian xây dựng kéo dài 78 tháng cho thấy thời gian giao hàng có thể muộn hơn một chút. Từ tháng 12/2020 đến tháng 2/2021, Hoa Kỳ được cho là đã phê duyệt xuất khẩu ba hệ thống quan trọng sang Đài Loan cho chương trình: hệ thống sonar kỹ thuật số, hệ thống chiến đấu tích hợp và hệ thống thiết bị phụ trợ (kính tiềm vọng).
Vào năm 2021, người ta thông báo rằng tiến độ sản xuất đã được dời lên với con tàu nguyên mẫu dự kiến sẽ được hạ thủy vào tháng 9/2023. Nghi lễ đặt ki của chiếc dẫn đầu được cho là đã diễn ra vào tháng 11/2021. Vào giữa năm 2022, có thông tin cho rằng việc hạ thủy chiếc tàu ngầm đầu tiên vẫn được tiến hành vào tháng 9/2023. Ngày đưa vào hoạt động vẫn được dự kiến là năm 2025.
Vào tháng 11/2021, Reuters đưa tin Đài Loan đã tuyển dụng các kỹ sư và thủy thủ tàu ngầm đã nghỉ hưu từ Mỹ, Anh, Úc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Tây Ban Nha và Canada để làm việc trong chương trình và cố vấn cho hải quân.
Chính phủ Anh đã cấp giấy phép cho các công ty xuất khẩu công nghệ tàu ngầm và các bộ phận trị giá khoảng 167 triệu bảng Anh sang Đài Loan, nhiều hơn số tiền đầu tư của 6 năm trước đó kể từ năm 2017 cộng lại. Các quan chức hiện tại và trước đây của Vương quốc Anh đã cảnh báo không tiết lộ thông tin cụ thể về hỗ trợ dành cho Đài Loan một cách công khai.
Vào tháng 5/2023, CSBC Corp. thông báo rằng nguyên mẫu sẽ trải qua các cuộc thử nghiệm cuối cùng vào tháng 9 năm đó.
Vào ngày 21/9/2023, ngày hạ thủy được xác nhận là ngày 28/9/2023, tên của chiếc thuyền đầu tiên và số thân tàu đã được công bố. Chiếc tàu đầu tiên sẽ được đặt tên là Hải Kun, theo tên một con cá thần thoại được đề cập trong văn bản Trung Quốc cổ Zhuangzi, được Zhuang Chu viết trong thời Chiến Quốc, được mô tả là có kích thước không thể đo đếm được. Số hiệu thân tàu được ghi là SS-711, vì số lượng hiện có còn lại nếu tiếp tục từ Hải Hồ (SS-794) của lớp Hải Lũng sẽ không đủ chỗ cho 8 chiếc theo kế hoạch. Sau khi hạ thủy, các thử nghiệm nghiệm thu tại cảng sẽ bắt đầu vào ngày 1/10/2023 và các đánh giá sơ bộ dự kiến sẽ hoàn thành trước ngày 1/4/2024.
Sau sự kiện hạ thủy, chính trị gia Quốc dân đảng Ma Wen-chun đã bị cáo buộc công khai là cố gắng cản trở chương trình tàu ngầm nội địa của Đài Loan thông qua việc đưa các cá nhân nước ngoài tham gia vào chương trình này ra ngoài và thông qua việc cung cấp thông tin về chương trình cho Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Sau những bình luận của người đứng đầu chương trình tàu ngầm về một nhà lập pháp không xác định đã can thiệp vào chương trình mà Ma đăng trên Facebook “Nếu bạn nêu tên tôi, tôi sẽ phải kiện bạn”, sau đó cô ấy đã bị các đồng nghiệp lập pháp của mình nêu tên.
Tàu trong lớp
– Hải Côn (Hai Kun), SS-711 CSBC, hạ thủy 28/9/2023./.
