Tổng quan:
– Nhà máy đóng tàu: Sudomekh, Leningrad
– Nhà vận hành: Hải quân Liên Xô; Nga; Libya; Cuba; Ấn Độ; Ba Lan; Ukraine
– Lớp trước: Zulu (Project 611); Romeo (Project 633)
– Lớp sau: Tango (Project 641B)
– Lớp dưới: Kalvari; Vela
– Lịch sử chế tạo: 1957-1983
– Lịch sử phục vụ: 1958-2014
– Hoàn thành: 74
– Tai nạn: 1
– Bảo quản: 7
– Kiểu loại: tàu ngầm diesel-điện
– Lượng giãn nước:
+ 1.983 tấn (khi nổi)
+ 2.515 tấn (khi lặn)
– Chiều dài: 89,9 m
– Độ rộng: 7,4 m
– Mớn nước: 5,9 m
– Động lực đẩy:
+ 3 × động cơ diesel Kolomna 2D42M 2.000 mã lực (1.500 kW)
+ 3 × động cơ điện: 2 x động cơ 1.350 mã lực (1.010 kW) và 1 x động cơ 2.700 mã lực (2.000 kW)
+ 1 × 180 mã lực (130 kW) động cơ phụ
+ 3 x trục, mỗi chân vịt có 6 cánh
– Tốc độ:
+ 16 hl/g (30 km/h) – khi nổi
+ 15 hl/g (28 km/h) – khi lặn
+ 9 hl/g (17 km/h) – chế độ hút khí
– Phạm vi hoạt động:
+ 20.000 hl (37.000 km) ở tốc độ 8 hl/g (15 km/h) khi nổi
+ 11.000 hl (20.000 km) chế độ hút khí
+ 380 hl (700 km) ở tốc độ 2 hl/g (3,7 km/h) khi lặn
– Độ bền: 3-5 ngày lặn liên tục
– Độ sâu kiểm tra: 246-296 m
– Quân số: 12 sĩ quan, 10 QNCN, 56 thủy thủ
– Vũ khí: 10 × ống phóng ngư lôi (6 phía mũi, 4 phía lái tàu); 22 ngư lôi.
Lớp Foxtrot là tên ký hiệu của NATO cho một lớp tàu ngầm tuần tra chạy bằng diesel-điện được chế tạo ở Liên Xô. Liên Xô đặt tên cho lớp này là Project 641. Lớp Foxtrot được thiết kế để thay thế lớp Zulu trước đó, vốn có những điểm yếu về cấu trúc và các vấn đề về rung động điều hòa làm hạn chế độ sâu hoạt động và tốc độ lặn của nó. Chiếc Foxtrot đầu tiên được đặt ki vào năm 1957 và được đưa vào hoạt động năm 1958 và chiếc cuối cùng được hoàn thành vào năm 1983. Tổng cộng 58 chiếc đã được đóng cho Hải quân Liên Xô tại phân xưởng Sudomekh của Nhà máy đóng tàu Admiralty (nay là Admiralty Wharves), Saint Petersburg. Các tàu bổ sung đã được chế tạo cho các quốc gia khác.
Lớp Foxtrot có tính năng hoạt động và trang bị vũ khí tương đương với hầu hết các thiết kế đương thời. Tuy nhiên, ba chân vịt của nó khiến nó ồn ào hơn hầu hết các thiết kế phương Tây. Hơn nữa, lớp Foxtrot là một trong những thiết kế cuối cùng được giới thiệu trước khi áp dụng thân tàu hình giọt nước, mang lại khả năng hoạt động dưới nước tốt hơn nhiều. Ngoài ra, mặc dù Foxtrot lớn hơn tàu ngầm lớp Zulu, nhưng lớp Foxtrot có 2 trong số 3 khoang dành riêng cho vũ khí. Điều này mang lại cho nó khả năng chịu đựng dưới nước trong 10 ngày, nhưng trọng lượng của ắc-quy khiến tốc độ trung bình của Foxtrot chậm lại còn 2 hl/g (3,7 km/h) ở khả năng thời gian lặn tối đa của nó. Do vũ khí chiếm 2 khoang, điều kiện trên tàu chật chội, không gian tương đối nhỏ ngay cả khi so sánh với các tàu ngầm cũ hơn như tàu ngầm lớp Balao cũ hơn nhiều của Mỹ. Lớp Foxtrot đã hoàn toàn lỗi thời vào thời điểm chiếc tàu ngầm cuối cùng được hạ thủy. Hải quân Nga đã cho nghỉ hưu những chiếc Foxtrot cuối cùng từ năm 1995 đến 2000; các tàu đã bị loại bỏ và xử lý cho mục đích bảo tàng. Trong quá trình phân chia Hạm đội Biển Đen của Liên Xô, năm 1997, một tàu ngầm lớp Foxtrot (sau đổi tên thành Zaporizhzhia) đã được chuyển giao cho Ukraine do nó không hoạt động kể từ năm 1991. Con tàu này chưa bao giờ phục vụ hiệu quả trong Hải quân Ukraine. Năm 2005, Bộ Quốc phòng Ukraine muốn bán nó nhưng không thành công. Sau các thử nghiệm sau sửa chữa thành công vào tháng 6/2013, nó đã được công nhận là có thể hoạt động. Tuy nhiên, vào ngày 22/3/2014, nó đã bị đầu hàng Nga hoặc bị Nga chiếm giữ như một phần của sự sáp nhập Crimea vào Nga. Nga đã quyết định không biên chế nó do tuổi tác và hoạt động không phù hợp. Tình trạng tiếp theo của nó là không rõ.
Project 641 đóng vai trò trung tâm trong một số sự cố kịch tính nhất của Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Hải quân Liên Xô đã triển khai 4 tàu ngầm Project 641 tới Cuba. Các tàu khu trục của Hải quân Hoa Kỳ đã tiến hành phong tỏa bằng lượng nổ ngầm các tàu ngầm Project 641 gần Cuba trong nỗ lực buộc chúng nổi lên và bị nhận dạng. 3 trong số 4 tàu ngầm Project 641 buộc phải nổi lên, 1 chiếc trốn tránh lực lượng Hoa Kỳ./.
