Tổng quan:
– Hoạt động: 1831-nay
– Quy mô: 1.300
– Trực thuộc: Lực lượng vũ trang Bỉ
– Đồn trú/Trụ sở: Zeebrugge, Bruges, Ostend
– Lớp tàu:
+ Tàu khu trục lớp Karel Doorman
+ Tàu săn mìn ba thân
– Tư lệnh: Đô đốc sư đoàn Jan De Beurme
– Đô đốc Benelux: Phó Đô đốc René Tas.
Lịch sử ban đầu
Hải quân Bỉ (Belgian Navy), tên chính thức là Hợp phần Hải quân Bỉ (Belgian Naval Component; tiếng Hà Lan: Marinecomponent, phát âm /maːˈriːnəkɔmpoːˌnɛnt/; tiếng Pháp: Composante marine, phát âm /kɔ̃pozɑ̃t maʁin/; tiếng Đức: Marinekomponente, phát âm /maˈʁiːnəkɔmpoˌnɛntə/) của Lực lượng Vũ trang Bỉ, là lực lượng hải quân của Bỉ.
Hải quân Bỉ được thành lập với tên Marine Royale (Hải quân Hoàng gia) vào năm 1831. Lực lượng này đã hoạt động dưới nhiều hình thức khác nhau trong suốt lịch sử Bỉ.
Khi đất nước giành được độc lập sau Cách mạng Bỉ năm 1830, một hải đội Hà Lan đã chặn cửa sông Scheldt. Để đối phó với mối đe dọa này, Quốc hội Bỉ đã ra lệnh đóng 2 chiếc thuyền buồm mang tên Congrès và Les Quatre Journées. Sau khi Quân đội Pháp, do Thống chế Bá tước Gérard chỉ huy, chiếm được thành Antwerp vào năm 1832, các pháo hạm Hà Lan chiếm được đã được đưa vào biên chế của Bỉ. Năm 1840, chính phủ Bỉ đã mua thuyền schooner (một loại thuyền buồm dọc) Louise Marie và năm 1845 cầu tàu Duc de Brabant. Louise Maria tham gia Sự kiện Rio Nuñez năm 1849. Năm 1862, chính phủ Bỉ từ bỏ hải quân và theo đuổi chính sách hải quân tối giản.
Tan rã
Vào tháng 4/1862, hải quân hoàng gia hiện tại đã bị giải tán như một biện pháp kinh tế. Các nhân viên của hải quân đã được chuyển giao cho một “lực lượng hải quân nhà nước” điều khiển các tàu nhỏ và làm việc trong các chức năng phi quân sự như cung cấp dịch vụ phà, kiểm tra các tàu đến và nghiên cứu biểu đồ. Nhu cầu về một lực lượng hải quân phù hợp để bảo vệ bờ biển và hải cảng đã được nâng lên định kỳ nhưng không tiến triển vượt quá việc duy trì như một lực lượng dự bị gồm bốn pháo hạm được trang bị vũ khí hạng nhẹ, neo đậu tại cảng Antwerp và được điều khiển bởi các thành viên của Quân đoàn Công binh của Quân đội Bỉ.
Thế Chiến I
Khi Thế chiến I bùng nổ, Bỉ không có hải quân (một lực lượng ngẫu hứng được tập hợp trong Trận chiến hồ Tanganyika) nhưng chiến tranh đã khiến chính sách này thay đổi và một Quân đoàn Khu trục và Thủy thủ (Corps of Destroyers and Sailors) được thành lập vào năm 1917. Các nhân viên hải quân Bỉ đã phục vụ lên tàu quét mìn của Pháp và cung cấp pháo binh cho các tàu buôn của Bỉ. Hiệp ước Versailles đã phân bổ cho Bỉ 11 tàu phóng lôi và 26 tàu quét mìn. Vì lý do ngân sách, Bỉ lại bãi bỏ lực lượng hải quân vào năm 1927.
Thế Chiến II
Năm 1939, trước nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh mới với Đức, Bỉ một lần nữa hồi sinh lực lượng hải quân của mình với quy mô là Quân đoàn Hải quân (Naval Corps). Lực lượng hải quân mới này, bao gồm hầu hết các tàu tuần tra nhỏ và các đơn vị pháo binh ven biển, chỉ tồn tại được một năm cho đến khi Đức xâm lược vào tháng 5/1940. Trong chiến dịch kéo dài 18 ngày, tàu đánh cá A4 đã di tản phần lớn kho dự trữ vàng của chính phủ sang Anh, trong khi một số người khác giúp đỡ tại cuộc di tản của quân Đồng minh tại Dunkirk.
Trong Thế chiến II, nhiều thành viên của Lực lượng Hải quân, cùng với ngư dân Bỉ và thủy thủ thương nhân, đã trốn sang Anh với mong muốn rõ ràng là chống lại quân Đức chiếm đóng. Hải quân Hoàng gia đã tận dụng cơ hội này để tranh thủ người Bỉ thành các nhóm riêng biệt gồm các tàu ít nhiều hoàn toàn do người Bỉ điều khiển. Từ năm 1940 đến năm 1946, Bộ phận Bỉ của Hải quân Hoàng gia Anh đã biên chế 2 tàu hộ tống (Buttercup và Godetia), một hải đội tàu quét mìn MMS và 3 tàu tuần tra (Phrontis, Electra và Kernot). Năm 1946, Anh tặng tàu cho Bỉ. Những con tàu này trở thành xương sống của Hải quân Bỉ mới.
Hậu chiến tranh lạnh
Vào đầu những năm 1990, Chiến tranh Lạnh kết thúc khiến chính phủ Bỉ phải cơ cấu lại Lực lượng Vũ trang Bỉ để đối phó với các mối đe dọa đã thay đổi. Điều này dẫn đến việc giảm quy mô của Lực lượng vũ trang. Đối với hải quân Bỉ, những cắt giảm này có nghĩa là 1 khinh hạm lớp Wielingen đã ngừng hoạt động và 3 tàu săn mìn lớp Tripartite đã được bán cho Pháp. Năm 2002, chính phủ quyết định áp đặt một “cấu trúc duy nhất” đối với các lực lượng vũ trang, trong đó Hải quân Hoàng gia độc lập của Bỉ không còn tồn tại. Hải quân cũ đã trở thành Thành phần Hải quân Bỉ COMOPSNAV (Belgian Naval Component) của Lực lượng Vũ trang; nó cũng thường được gọi là Hải quân Bỉ.
Ngày 20/7/2005, chính phủ Bỉ quyết định mua 2 trong số 6 khinh hạm lớp M còn lại của Hà Lan để thay thế 2 khinh hạm còn lại thuộc lớp Wielingen (Wielingen và Westdiep) hiện vẫn đang phục vụ trong Hải quân Bỉ, do đó có thể là bán cho Bulgari. Ngày 21/12/2005, chính phủ Hà Lan bán Karel Doorman (F827) và Willem Van Der Zaan (F829) cho Bỉ. Hai con tàu được bán với giá khoảng 250 triệu Euro. Hai khinh hạm lớp M này đã đi vào hoạt động trong Hải quân Bỉ, nơi chúng được đổi tên thành Leopold I và Louise-Marie. Tháng 10/2005, khinh hạm lớp Wielingen Wandelaar chính thức được bàn giao cho Hải quân Bulgari, lực lượng này đặt tên con tàu là Drăzki (“Dũng cảm”). Những chiếc còn lại trong lớp cũng được chuyển giao cho Bulgaria sau khi hoàn thành quá trình hiện đại hóa ở Bỉ. Một tàu săn mìn lớp Tripartite, Myosotis, được đổi tên thành Tsibar đã được chuyển giao cho Bulgaria ngay sau đó.
Tư lệnh Lực lượng Hải quân hiện nay là Chuẩn đô đốc Jan De Beurme (từ tháng 9/2020).
Vào tháng 2/2013, có thông báo rằng Bỉ đã đặt hàng 2 tàu tuần tra dài 52 m từ nhà máy đóng tàu SOCARENAM của Pháp, sẽ được chuyển giao trong vòng hai năm. Cả hai đều đã được nhận, P901 Castor vào năm 2014 và P902 Pollux vào đầu năm 2015. Hai tàu này sẽ tiếp tục hoạt động cho đến năm 2044-2045
Nhiệm vụ
Trong thời kỳ khủng hoảng và chiến tranh, Lực lượng Hải quân Bỉ sẽ quản lý, với sự hỗ trợ của các đồng minh, các cuộc khủng hoảng phát sinh từ các hành vi xâm phạm các nguyên tắc của luật pháp Quốc tế và/hoặc từ quyền Con người và thực thi chủ quyền của Bỉ tại các vùng biển nơi Thành phần Hải quân đủ điều kiện, bảo vệ các đường dây liên lạc dưới nước, đường chính và đồng minh, đồng thời bảo vệ các cảng trước mọi cuộc tấn công trên không, trên mặt nước hoặc dưới nước.
Trong thời bình, Lực lượng Hải quân Bỉ có các vai trò sau:
– Để đảm bảo sự hiện diện của Bỉ trên biển.
– Để hỗ trợ cho nền ngoại giao và ngoại thương.
– Hợp tác kỹ thuật và quân sự với các nước đồng minh.
– Tham gia vào các hoạt động nhân đạo.
– Đóng góp cho quốc gia trong các vùng biển mà Bỉ chịu trách nhiệm:
+ Đóng góp cho tìm kiếm hải dương học.
+ Kiểm soát đánh bắt.
+ Góp phần kiểm soát ô nhiễm trên biển.
+ Tham gia kế hoạch hỗ trợ trong lãnh hải.
+ Hỗ trợ cho các hoạt động của hải quan và cảnh sát.
+ Phát hiện xác tàu thuyền.
+ Tham gia cứu nạn trên biển.
+ Đóng góp cho việc đào tạo các sĩ quan hải quân thương mại.
+ Kiểm soát lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế.
+ Nếu cần thiết, mở trung tâm y học bội áp cho người dân.
+ Tiêu hủy thiết bị nổ trên biển.
– Chuẩn bị với các nhiệm vụ sẽ được thực hiện trong thời kỳ khủng hoảng và chiến tranh.
– Đóng góp vào việc can ngăn trên biển bằng các hải đội đồng minh thường trực.
Danh sách hạm đội hiện tại
Tàu khu trục
– Lớp Karel Doorman (2.800 tấn, tốc độ 30 hl/g):
+ Leopold I, F930, biên chế 31/5/1991-29/3/2007.
+ Louise-Marie, F931, biên chế 28/11/1991-8/4/2008.
Tàu quét mìn và tàu săn mìn
– Lớp Tripartite (536 tấn, tốc độ 12 hl/g):
+ Bellis M916, biên chế 13/8/1986.
+ Crocus M917, biên chế 3/9/1986.
+ Lobelia M921, biên chế 3/2/1988.
+ Narcis M923, biên chế 30/3/1990.
+ Primula M924, biên chế 20/12/1990.
Tàu tuần tra
– Lớp Castor (569 tấn, tốc độ 22 hl/g):
+ Castor P901, biên chế 10/7/2014.
+ Pollux P902, biên chế 6/5/2015.
Phi cơ
Máy bay do Phi đội 40 Heli điều hành, từ Hợp phần Hàng không Bỉ (Belgium Air Component). Gồm 4 chiếc NH90 – vận chuyển quân và tìm kiếm cứu nạn.
Các dự án tương lai
Trong năm 2012-2015, 2 khinh hạm của Lực lượng Vũ trang Bỉ đã được nâng cấp, tiếp theo là 2 khinh hạm của Hải quân Hà Lan.
Vào năm 2013, Trực thăng NH-90 đầu tiên đã được chuyển giao và đưa vào sử dụng thay thế cho Westland Sea King và Alouette III từ năm 2014 trở đi.
Trong báo cáo tầm nhìn quốc phòng chiến lược của chính phủ Bỉ, có nêu rằng đến năm 2030, thành phần Hải quân Bỉ sẽ đầu tư vào hai tàu khu trục nhỏ và sáu tàu săn mìn mới.
Lực lượng Vũ trang Bỉ và Hải quân Hoàng gia Hà Lan sẽ thay thế các khinh hạm lớp M của họ bằng Chiến binh Mặt nước Tương lai.
Vào tháng 3/2019, Lực lượng Vũ trang Bỉ và Hải quân Hoàng gia Hà Lan đã thông báo rằng họ sẽ thay thế các tàu săn mìn lớp Tripartite của mình bằng 6 tàu săn mìn mới, mỗi chiếc sẽ do một Tập đoàn Hải quân của Pháp đứng đầu chế tạo.
Vào năm 2023, Bỉ quyết định nhận 1 tàu tuần tra thứ ba để tuần tra khu vực Biển Bắc của Bỉ.
Cấp bậc
Sĩ quan
– OF-9: Admiraal (Amiral, Đô đốc).
– OF-8: Vice-admiraal (Vice-amiral, Phó Đô đốc).
– OF-7: Divisieadmiraal (Division Amiral, Đô đốc sư đoàn).
– OF-6: Flottieljeadmiraal (Amiral flotilla, Đô đốc tiểu hạm đội).
– OF-5: Kapitein-ter-zee (Captain-at-sea, Đại tá biển).
– OF-4: Fregatkapitein (Captain frigate, Thuyền trưởng khinh hạm, Trung tá).
– OF-3: Korvetkapitein (Captain corvette, Thuyền trưởng tàu hộ vệ, Thiếu tá).
– OF-3: Luitenant-ter-zee 1ste klasse (Lieutenant at see 1st class, Đại úy biển cấp 1).
– OF-2: Luitenant-ter-zee (Lieutenant at see, Đại úy biển).
– OF-1: Vaandrig-ter-zee (Ensign at see, Thiếu úy biển, Trung úy).
– OF-1: Vaandrig-ter-zee 2de klasse (Ensign at see 2nd class (Thiếu úy cấp 2, Thiếu úy).
– OF(D): Aspirant der marine (Navy midshipman, Học viên sĩ quan hải quân).
Hạ sĩ quan, binh sĩ
– OR-9: Oppermeester-Chef (Senior master-chief, Thượng trưởng sư).
– OR-9: Oppermeester (Senior master, Thượng sư).
– OR-8: Eerste meesterchef (First chief master, Trưởng sư thứ nhất).
– OR-7: Eerste meester (First master, Đại trưởng thứ nhất).
– OR-6: Meester-chef (Master chief, Trưởng sư).
– OR-6: Meester (Master, Đại trưởng).
– OR-5: Tweede meester (Second master, Đại trưởng thứ hai).
– OR-4: Eerste kwartiermeester-chef (1st Quartermaster-chief, Trưởng quân trưởng thứ nhất).
– OR-4: Kwartiermeester-chef (Quartermaster-chief, Trưởng quân trưởng).
– OR-3: Kwartiermeester (Quartermaster, Quân trưởng).
– OR-2: Eerste matroos (1st Sailors, Thủy thủ hạng nhất).
– OR-1: Matroos (Sailors, Thủy thủ)./.
