Tổng quan:
– Nhà máy đóng tàu: Hỗ Đông-Trung Hoa (Thượng Hải); Hoàng Phố (Quảng Châu)
– Xuất xứ: Trung Quốc
– Lớp trước: Type 054 (Giang Khải I)
– Lớp sau: Type 054B
– Đóng lần đầu: năm 2005
– Lên kế hoạch: 50
– Đã xây dựng: 44 (đến tháng 2/2023)
– Hoạt động: 33
– Lượng giãn nước: 3.600 tấn (tiêu chuẩn); 4.053 tấn (đầy tải)
– Chiều dài: 134,1 m
– Rộng: 16 m
– Mớn nước: 4,5 m
– Động cơ CODAD, 4 × diesel Shaanxi 16 PA6 STC, 5.180 kW (mỗi cái), tổng cộng 20.720 kW
– Tốc độ: 28 hl/g
– Tầm hoạt động: 4.000 hl (ở vận tốc 18 hl/g)
– Quân số: 180
– Khí tài:
+ Hệ thống thông tin chiến đấu ZKJ-4B/6 (phát triển từ Thomson-CSF TAVITAC)
+ Liên kết dữ liệu HN-900 (tương đương với Link 11A/B của Trung Quốc, sẽ được nâng cấp)
+ SNTI-240 SATCOM (thông tin vệ tinh)
+ AKD5000S SATCOM băng tần Ku
+ Radar tìm kiếm trên biển ngoài đường chân trời H/LJQ-366
+ Radar điều khiển hỏa lực H/LJP-349A
+ Radar tìm kiếm trên không 3D H/LJQ-382
+ Radar tìm kiếm trên biển/độ cao thấp H/LJQ-364
+ Radar cảnh báo H/LJQ-517
+ Sonar chủ động/thụ động gắn thân tàu H/SJD-9
+ Sonar mảng kéo H/SJG-206 (16 tàu đầu tiên)
+ Sonar mảng kéo H/SJG-311 (24 tàu sau)
+ Sonar mảng kéo chủ động SR2410C
+ Hệ thống đối phó âm thanh dưới nước Type 562
– Vũ khí:
+ 4 x 8 H/AKJ-16 – Hệ thống phóng thẳng đứng (32 ô) được trang bị tên lửa phòng không tầm trung Haihongqi-16, ngư lôi tên lửa Yu-8
+ 2 x 4 bệ phóng tên lửa chống hạm YJ-83
+ 1 x 76 mm H/PJ-26
+ 2 x 30 mm H/PJ-12 CIWS (7 nòng, 16 tàu đầu tiên)
+ 2 x 30 mm H/PJ-11 CIWS (11 nòng, 24 tàu sau)
+ 2 x 6 Type 3200A – bệ phóng tên lửa chống ngầm
+ 2 x 3 Type 7424, bệ phóng ngư lôi 324 mm
– Hệ thống tác chiến điện tử và mồi nhử:
+ H/RJZ-726 (Hệ thống đối phó điện tử)
+ 2 x 24 H/RJZ-726-4A (Thiết bị phóng gây nhiễu)
– Trực thăng:
+ 1 x Harbin Z-9C (Lô 1/2/3/4)
+ 1 x Harbin Z-20F (Lô 5).
– Nhà chứa trực thăng và sàn đỗ.
Type 054A (tên NATO – Jiangkai II class, tên Việt – Giang Khải II), khinh hạm đa năng. Năm 2003, sau khi Nhà máy đóng tàu Hỗ Đông Trung Hoa (Thượng Hải) và Nhà máy đóng tàu Hoàng Phố (Quảng Châu) mỗi bên đóng 1 khinh hạm tên lửa dẫn đường Type 054, việc sản xuất loại tàu này đã dừng lại.
Vài năm sau, việc chế tạo khinh hạm tên lửa dẫn đường Type 054A bắt đầu. Mẫu mới đã trải qua nhiều cải tiến về nhiều mặt, bao gồm thay thế radar tìm kiếm đường không bằng radar H/LJQ-382, cải tiến hệ thống phóng thẳng đứng H/AKJ-16 ở mũi tàu, thay thế pháo phòng không tầm gần H/PJ-13 bằng H/PJ-12, giúp tăng cường đáng kể khả năng phòng không và tác chiến chống ngầm. Khinh hạm tên lửa Type 054A đầu tiên, Từ Châu, được hạ thủy tại Nhà máy đóng tàu Hoàng Phố Quảng Châu vào ngày 30/9/2006 và đi vào hoạt động năm 2008.
Sau khi đưa vào biên chế Type 054A, chúng đã thay thế một số lượng lớn các khinh hạm dòng 053 trước đây và trở thành xương sống của đội tàu khinh hạm nước này. Đồng thời, các lô tiếp theo của Type 054A tiếp tục được cải tiến với các mức độ khác nhau: từ tàu đầu tiên đến tàu thứ 4 là lô đầu tiên, 4 tàu này sử dụng hệ thống động lực động cơ diesel nguyên bản của Pháp; hệ thống sonar mảng kéo chủ động/thụ động thay thế cho hệ thống sonar mảng kéo 206; bắt đầu từ tàu thứ 27 là lô thứ 4, được trang bị đầy đủ hệ thống tác chiến điện tử thế hệ mới.
Kể từ khi hoàn thành con tàu Tảo Trang thứ 30 vào năm 2018, không có con tàu tương tự nào được đóng, cho đến giữa tháng 6/2020, có thông tin cho rằng một lô 054A mới đang được đóng và con tàu đầu tiên được đặt tên là “tàu Ziyang”. Số lượng đơn đặt hàng bổ sung cho khinh hạm Type 054A sẽ không dưới 20 chiếc. Căn cứ vào tốc độ đóng mới của Hải quân Trung Quốc trong những năm gần đây, 20 đơn đặt hàng mới này sẽ được hoàn thành và tất cả sẽ được đưa vào biên chế, ước tính sẽ mất không quá 10 năm.
Hoạt động quốc tế
Từ cuối năm 2008, Hải quân Trung Quốc đã tham gia các nhiệm vụ hộ tống đến Somalia. Từ nửa đầu năm 2009, các khinh hạm Type 054A bắt đầu tham gia các nhiệm vụ hộ tống theo đội hình. Vào ngày 2/4/2009, một khinh hạm Type 054A (570 “Hoàng Sơn”) và một tàu khu trục Type 051B (167 “Thâm Quyến”) đã thành lập một đội hình hộ tống để thực hiện các nhiệm vụ hộ tống trong vùng biển của Somalia.
Vào ngày 1/3/2011, khinh hạm “Từ Châu” đã gặp tàu buôn Hy Lạp “Venizelos” chở 2.142 thường dân Trung Quốc sơ tán khỏi Libya ở Biển Địa Trung Hải, thực hiện nhiệm vụ hộ tống sơ tán ra nước ngoài đầu tiên trong lịch sử của Hải quân Trung Quốc.
Vào ngày 19/10/2012, tàu 549 “Thường Châu” vừa hoàn thành việc bổ sung và quay trở lại Vịnh Aden, thuyền trưởng Liang Yang bất ngờ nhận được tín hiệu cấp cứu từ tàu buôn Hồng Kông “Dehang”, cho biết có hai chiếc thuyền nhỏ đang tiến đến với tốc độ cao, trên tàu có thang và vũ khí, đồng thời yêu cầu các tàu chiến gần đó đến ứng cứu. Sau khi nhận được báo cáo, tàu Thường Châu chạy hết tốc lực về phía tàu “Dehang”, 13 phút sau, binh lính ở mũi tàu phát hiện hai thuyền cướp biển tốc độ cao qua ống nhòm. Những tên cướp biển nhanh chóng giảm tốc và quay đầu lại, và những người điều hành đặc biệt đã bắn bom kích nổ để buộc chúng rời khỏi tàu Đức. Cuối cùng, những tên cướp biển đã ném bệ phóng tên lửa, súng và các vũ khí khác xuống biển, bày tỏ sự đầu hàng và chạy trốn khỏi hiện trường với tốc độ cao. Tàu Thường Châu sau đó đã hộ tống tàu Đức cho đến khi nó rời vùng biển của Vịnh Aden.
Ngày 4/5/2015, hai khinh hạm Type 054A (Linyi và Weifang) cùng tàu tiếp liệu tổng hợp Weishanhu thuộc đội hình hộ tống số 19 của Hải quân Trung Quốc tiến vào Biển Đen qua eo biển Bosporus của Thổ Nhĩ Kỳ. Họ sẽ đến cảng Novorossiysk vào ngày 8 để tham gia các hoạt động lễ hội được tổ chức ở đó để kỷ niệm Ngày Chiến thắng trong Thế chiến II. Sau đó, tổng cộng 10 tàu chiến của hạm đội hỗn hợp Nga-Trung sẽ rời Novorossiysk đến Địa Trung Hải, nơi họ sẽ tổ chức cuộc tập trận chung “Hợp tác hàng hải 2015”.
Xuất khẩu
Ngày 28/12/2017, người phát ngôn của Hải quân Pakistan xác nhận rằng Trung Quốc và Pakistan đã ký hợp đồng xuất khẩu khinh hạm Type 054A/P vào tháng 6/2017, và có thêm 2 chiếc nữa trong kế hoạch; vào ngày 1/6/2018, Twitter chính thức của Hải quân Pakistan tuyên bố rằng Hải quân Pakistan đã đạt được thỏa thuận với Tổng công ty Thương mại Đóng tàu Nhà nước Trung Quốc (CSTC) về việc mua 2 khinh hạm Type 054A. Điều này cho phép Pakistan có 4 khinh hạm tên lửa tiên tiến do Trung Quốc sản xuất vào năm 2021. Được biết, tổng giá của 4 tàu chiến này là 1,4 tỷ USD. Vào ngày 22/8/2020, khinh hạm 054AP đầu tiên mà Hải quân Pakistan mua đã được hạ thủy; đến ngày 10/5/2023, chiếc 054AP thứ tư (264 Shah Jahan) đã được đưa vào biên chế.
054A/P
Phiên bản cụ thể của khinh hạm Type 054A được thiết kế theo yêu cầu của Hải quân Pakistan. Thỏa thuận đã được ký vào ngày 1/6/2018 cho 4 tàu. Con tàu đầu tiên mang tên PNS Tuhril (261) được phân loại là khinh hạm lớp Tughril được đưa vào biên chế trong Hải quân Pakistan vào ngày 24/01/2022.
Tàu trong lớp (40 chiếc, tên phiên âm Hán Việt để kèm phiên âm tiếng Anh để tiện tra cứu):
– 500 (Hàm Ninh, Xianning), biên chế 2018, Hạm đội Nam Hải (Lô 4).
– 515 (Tân Châu, Binzhou), biên chế 29/12/2016, Hạm đội Đông Hải, (Lô 3).
– 516 (Hoài Bắc, Huaibei), biên chế 7/2023, HđĐH, (Lô 5).
– 517 (Cù Châu, Quzhou), biên chế 8/2023, HđĐH, (Lô 5).
– 522 (Tử Dương, Ziyang), biên chế 27/5/2022, HđĐH, (Lô 5).
– 523 (Sông Hồng), biên chế 12/2022, HđĐH, (Lô 5).
– 529 (Châu Sơn, Zhoushan), biên chế 3/1/2008, HđĐH, (Lô 1).
– 530 (Từ Châu, Xuzhou), biên chế 27/01/2008, HđĐH, (Lô 1).
– 531 (Tương Đàm, Xiangtan), biên chế 24/2/2016, HđĐH, (Lô 3).
– 532 (Kinh Châu, Jingzhou), biên chế 5/1/2016, HđĐH, (Lô 3).
– 534 (Bảo Kí, Baoji), biên chế 1/2023, HđĐH, (Lô 5).
– 536 (Hứa Xương, Xuchang), biên chế 23/6/2017, HđNH, (Lô 3).
– 537 (Nghi Hưng, Yixing), biên chế 1/2023, HđĐH, (Lô 5).
– 538 (Yên Đài, Yantai), biên chế 30/7/2011, Hạm đội Bắc Hải, (Lô 2).
– 539 (Vu Hồ, Wuhu), biên chế 29/6/2017, HđBH, (Lô 3).
– 542 (Tào Trang, Zhaozhuang), biên chế 22/2/2019, HđBH, (Lô 4).
– 546 (Diêm Thành, Yancheng), biên chế 5/6/2012, HđBH, (Lô 2).
– 547 (Lâm Nghi, Linyi), biên chế 22/11/2012, HđBH, (Lô 2).
– 548 (Ích Dương, Yiyang), biên chế 26/10/2010, HđĐH, (Lô 2).
– 549 (Thường Châu, Changzhou), biên chế 30/5/2011, HđĐH, (Lô 2).
– 550 (Duy Phường, Weifang), biên chế 22/6/2013, HđBH, (Lô 2).
– 551 (Mậu Danh, Maoming), biên chế 12/2022, HđNH, (Lô 5).
– 552 (Nghi Tân, Yibin), biên chế 2/2023, HđNH, (Lô 5).
– 553 (Đại Lý, Dali), biên chế 11/2023, HđNH, (Lô 5).
– 554 (Thông Liêu, Tongliao), dự kiến biên chế cuối 2023, HđNH, (Lô 5).
– 568 (Hành Dương, Hengyang), biên chế 30/6/2008, HđNH, (Lô 1).
– 569 (Ngọc Lâm, Yulin), biên chế 1/2/2010, HđNH, (Lô 2).
– 570 (Hoàng Sơn, Huangshan), biên chế 13/5/2008, HđNH, (Lô 1).
– 571 (Vân Thành, Yuncheng), biên chế 27/1/2010, HđNH, (Lô 2).
– 572 (Hành Thủy, Hengshui), biên chế 9/7/2012, HđNH, (Lô 2).
– 573 (Liễu Châu, Liuzhou), biên chế 26/12/2012, HđNH, (Lô 2).
– 574 (Tam Á, Sanya), biên chế 13/12/2013, HđNH, (Lô 2).
– 575 (Nhạc Dương, Yueyang), biên chế 3/5/2013, HđNH, (Lô 2).
– 576 (Đại Khánh, Daqing), biên chế 16/1/2015, HđBH, (Lô 3).
– 577 (Hoàng Cương, Huanggang), biên chế 16/1/2015, HđĐH, (Lô 3).
– 578 (Dương Châu, Yangzhou), biên chế 21/9/2015, HđĐH, (Lô 3).
– 579 (Hàn Đan, Handan), biên chế 16/8/2015, HđBH, (Lô 3).
– 598 (Nhật Chiếu, Rizhao), biên chế 12/01/2018, HđBH, (Lô 3).
– 599 (An Dương, Anyang), biên chế 12/4/2018, HđĐH, (Lô 4).
– 601, nguyên là 533 (Nam Thông, Nantong), biên chế 23/1/2019, HđĐH, (Lô 4).
Các tàu trong biên chế Hải quân Pakistan:
– 261 (Tuhril), biên chế 24/1/2022.
– 262 (Timur), biên chế 23/6/2022.
– 263 (Tipu Sultan), biên chế 10/5/2023.
– 264 (Shah Jahan), biên chế 10/5/2023./.
