Tổng quan:
– Xưởng đóng tàu: Yantar, Zhdanov
– Nhà khai thác: Hải quân Liên Xô, Nga
– Lớp trước: Sovremenny (Project 956)
– Lớp sau: Lider (Project 23560)
– Được xây dựng: 1977-1994
– Trong biên chế: 1980 đến nay
– Kế hoạch đóng: 15 chiếc
– Đã hoàn thành: 13 (12 Udaloy I, 1 Udaloy II)
– Đã hủy kế hoạch: 2
– Hoạt động: 8
– Loại biên: 6
– Kiểu loại: tàu khu trục tên lửa dẫn đường
– Lượng giãn nước: 6.930-7.570 tấn
– Chiều dài: 163 m
– Độ rộng: 19,3 m
– Mớn nước: 6,2 m
– Động cơ COGAG 2 trục, tua bin khí 2 × D090 6,7 MW và 2 × DT59 16,7, 120.000 mã lực (89 MW)
– Tốc độ: 35 hl/g (65 km/h)
– Tầm hoạt động: 10.500 hl (19.400 km) ở tốc độ 14 hl/g (26 km/h)
– Thủy thủ đoàn: 300 người
– Khí tài:
+ Radar MR-760MA Fregat-MA/radar tìm kiếm trên không 3-D
+ Radar tìm kiếm trên không/bề mặt MR-320M Topaz-V/Strut Pair
+ Sonar Horse Tail LF VDS (độ sâu thay đổi)
+ Sonar Horse Jaw gắn thân tàu LF (tần thấp)
+ Radar điều khiển SAM 2 × MR-360 Podkat/Cross Sword SA-N-9 SAM
+ Radar điều khiển SAM 2 × 3P37/Hot Flash SA-N-11
+ Radar nhắm mục tiêu Garpun-BAL SSM
– Tác chiến điện tử & mồi bẫy:
+ Gây nhiễu Bell Squat
+ Đánh chặn Bell Shroud
+ Đánh chặn Bell Crown
+ 2 × PK-2 mồi bẫy RL, hoặc
+ 10 × PK-10 mồi bẫy RL trong các tàu sau
– Vũ khí
Udaloy I:
+ 2 × 1 AK-100 100 mm
+ 8 (2 × 4) tên lửa chống ngầm/chống hạm SS-N-14 ‘Silex’ (Metel)
+ 64 (8 × 8) ô VLS cho tên lửa đất đối không SA-N-9 ‘Gauntlet’ (Tor)
+ 4 × 6 CIWS AK-630 30 mm
+ 2 × 1 pháo AA 21KM
+ Ống phóng ngư lôi 2 × 4 533 mm cho ngư lôi Type 53 hoặc Type 65
+ 2 × 12 bệ phóng tên lửa chống ngầm RBU-6000
Udaloy II:
+ 1 × 2 AK-130 130 mm
+ 8 (2 × 4) tên lửa chống hạm SS-N-22 ‘Sunburn’
+ 64 (8 × 8) ô VLS cho tên lửa đất đối không SA-N-9 ‘Gauntlet’ (Tor)
+ 2 x CIWS Kashtan
+ Ống phóng ngư lôi 2 × 4 553 mm cho tên lửa chống ngầm SS-N-16 ‘Stallion’ (RPK-6)
+ 2 × 10 bệ phóng tên lửa chống ngầm RBU-12000
– 2 x máy bay trực thăng dòng Ka-27
– Sân đỗ trực thăng và nhà chứa máy bay.
Lớp Udaloy, tên gọi của Nga là Project 1155 Fregat và Project 11551 Fregat-M (Фрегат), là một loạt tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường chống ngầm được chế tạo cho Hải quân Liên Xô, 7 trong số đó hiện đang được biên chế Hải quân Nga. 12 chiếc được đóng từ năm 1980 đến năm 1991, trong khi chiếc thứ 13 được chế tạo theo thiết kế sửa đổi, được gọi là lớp Udaloy II, tiếp nối vào năm 1999. Chúng bổ sung cho các tàu khu trục lớp Sovremenny trong các hoạt động tác chiến phòng không và chống tàu mặt nước. Mật danh Udaloy bắt nguồn từ một tính từ cổ xưa của Nga là “удалой”, có nghĩa là “táo bạo, dũng mãnh”.
Project 1155 ra đời từ những năm 1970 khi người ta kết luận rằng quá tốn kém để chế tạo các tàu chiến đa nhiệm, công suất lớn. Khái niệm về tàu mặt nước chuyên dụng được phát triển bởi các nhà thiết kế Liên Xô. Hai loại tàu chiến khác nhau được thiết kế bởi Phòng thiết kế Severnoye: tàu khu trục Project 956 và tàu chống ngầm cỡ lớn Project 1155. Lớp Udaloy thường được coi là tương đương với các tàu khu trục lớp Spruance của Mỹ. Có các biến thể về SAM và radar tìm kiếm đường không giữa các đơn vị của lớp. Dựa trên lớp Krivak, việc tập trung vào tác chiến chống tàu ngầm (ASW) khiến các tàu này bị hạn chế về khả năng phòng không và đối đất.
Vào năm 2015, Hải quân Nga ban đầu thông báo rằng 5 trong số 8 tàu Project 1155 sẽ được tân trang và nâng cấp như một phần của chương trình hiện đại hóa Hải quân vào năm 2022. Năm 2020, người ta cho rằng tổng cộng 8 tàu Project 1155/1155.1 sẽ được nâng cấp theo cùng một tiêu chuẩn, mặc dù công việc trên 3 tàu còn lại sẽ kéo dài quá năm 2022. Ngoài việc đại tu các hệ thống hỗ trợ sự sống và tác chiến vô tuyến điện tử, chúng sẽ nhận được các tổ hợp tên lửa hiện đại để bắn tên lửa hành trình P-800 Oniks và Kalibr. Các tàu sẽ được kéo dài thời gian phục vụ thêm 30 năm cho đến khi đủ số lượng khinh hạm lớp Đô đốc Gorshkov được đưa vào biên chế. Các nâng cấp sẽ bao gồm việc thay thế các tên lửa Rastrub-B bằng các bệ phóng đặt góc 3S24 được trang bị 4 thùng chứa sử dụng tên lửa chống hạm 3M24 và hai VLS đa năng 3S14-1155 với 16 ô cho tên lửa hành trình tấn công đất liền Kalibr, chống hạm và chống tàu ngầm, thay cho một trong những khẩu AK-100.
Udaloy II
Sau khi Udaloy đi vào hoạt động, các nhà thiết kế bắt đầu phát triển gói nâng cấp vào năm 1982 để cung cấp các khả năng cân bằng hơn. Tàu ASW cỡ lớn lớp Fregat II thuộc Project 1155.1 (tên NATO là Udaloy II) gần như là đối tác của lớp Spruance cải tiến; chỉ có 1 cái ban đầu được hoàn thành.
Tương tự như vẻ bề ngoài Udaloy, nó là một cấu hình mới thay thế SS-N-14 bằng tên lửa chống hạm SS-N-22 “Sunburn” (Moskit), một khẩu pháo đôi 130 mm, tên lửa chống ngư lôi Udav-1 và hệ thống CIWS súng/SAM. Khả năng ASW dự phòng được duy trì bằng cách bắn tên lửa SS-N-15 từ các ống phóng ngư lôi.
Được trang bị động cơ tuabin khí hiện đại, Udaloy II được trang bị các sonar mạnh hơn, hệ thống điều khiển hỏa lực phòng không tích hợp và một số hệ thống điện tử kỹ thuật số dựa trên mạch điện hiện đại. Hệ thống sonar tích hợp MGK-355 Polinom ban đầu (tên NATO là Horse Jaw và Horse Tail tương ứng cho các sonar được gắn trên thân tàu và kéo theo) trên tàu Udaloy-I được thay thế bằng hệ thống kế nhiệm của nó, một hệ thống sonar Zvezda M-2 được thiết kế mới có phạm vi trên 100 km trong vùng hội tụ thứ 2. Hệ thống sonar Zvezda được các nhà thiết kế coi là tương đương về hiệu suất tổng thể của AN/SQS-53 trên các tàu khu trục của Mỹ, mặc dù cồng kềnh và nặng hơn nhiều so với đối tác của Mỹ: chiều dài của phần gắn trên thân tàu là gần 30 m. Chức năng cảnh báo ngư lôi tiếp cận của hệ thống sonar Polinom vẫn được tàu kế nhiệm giữ lại và cải tiến thêm.
Năm 2008 Đô đốc Chabanenko trở thành tàu chiến đầu tiên của Nga quá cảnh kênh đào Panama kể từ Thế chiến II.
Phó Đô đốc Kulakov được triển khai đến biển Địa Trung Hải từ căn cứ đóng tại Hạm đội Phương Bắc của Nga vào tháng 6/2014.
Tàu trong lớp
Lớp Udaloy I (Loại BPK của Nga – Tàu ASW cỡ lớn)
– Udaloy, ngừng hoạt động 1997, tái hoạt động tại Murmansk vào năm 2002.
– Phó Đô đốc Kulakov 626, biên chế 29/12/1981, hiện đại hóa hoàn thành vào năm 2010, phục vụ cho Hạm đội Phương Bắc.
– Nguyên soái Vasilyevsky 687, biên chế 8/12/1983, đã ngừng hoạt động.
– Đô đốc Zakharov 513, bị bắn cháy năm 1992 và bị loại bỏ.
– Đô đốc Spiridonov, biên chế 30/12/1984, dừng hoạt động 2001, năm 2002 được bán để làm phế liệu.
– Đô đốc Tributs 564, bị bắn cháy vào năm 1991, nhưng được hiện đại hóa và trở lại hoạt động, phục vụ trong Hạm đội Thái Bình Dương đến năm 2021.
– Nguyên soái Shaposhnikov 543 (nguyên là ), biên chế 30/12/1985, Hạm đội Thái Bình Dương, tái trang bị năm 2021 (16 tên lửa Calibre và Onyx cùng 8 bệ phóng tên lửa chống hạm Uran) và phân loại lại thành khinh hạm. Trong điều kiện thiếu tàu hoạt động quốc tế, đây là một trong những con tàu mà Nga nhiều lần “tận dụng” điều qua tận Địa Trung Hải để thực hiện các nhiệm vụ biển xa. Ngày 31/1/2024, sau khi kết thúc diễn tập chống ngầm trên biển Đông cùng với tàu tuần dương Varyag 011 lớp Slava, 2 tàu đã cập bến Tân cảng Quốc tế Cam Ranh.
– Severomorsk, biên chế 30/12/1987, Hạm đội Phương Bắc.
– Đô đốc Levchenko 605, biên chế 30/9/1988 trong lực lượng dự bị cho Hạm đội Phương Bắc. Được báo cáo là đang được đại tu để nâng cấp lên cùng tiêu chuẩ với Nguyên soái Shaposhnikov 543. Tháng 6/2022 thăm cảng Quốc tế Cam Ranh cùng với tàu hộ vệ 377 Gremyashchiy và tàu bảo đảm Pechenga.
– Đô đốc Vinogradov 572 (nguyên là 554), biên chế 30/12/1988, đang hiện đại hóa, nhận được 32 ô UKSK.
– Đô đốc Kharlamov 678, biên chế 30/12/1989, ngừng hoạt động vào ngày 1/12/2020.
– Đô đốc Panteleev 548, biên chế 19/12/1991, Hạm đội Thái Bình Dương. Ngày 02/12/2023 đến thăm Việt Nam tại cảng Quốc tế Cam Ranh. Con tàu này cũng đã từng thăm Đà Nẵng vào ngày 31/7/2015.
Lớp Udaloy II
– Đô đốc Chabanenko, biên chế 28/1/1999, đang sửa chữa, dự kiến quay trở lại hoạt động cùng Hạm đội Phương Bắc vào năm 2023.
– Đô đốc Basisty, biên chế năm 1994.
– Đô đốc Kucherov, biên chế năm 1993./.
