Thủy thủ chính (leading seaman) là cấp bậc hạ sĩ quan cấp dưới trong hải quân, đặc biệt là của Khối thịnh vượng chung. Khi nó được sử dụng bởi các quốc gia NATO, thủy thủ chính có mã cấp bậc OR-4. Tương đương với cấp bậc hạ sĩ (corporal) của Lục quân và Không quân và một số lực lượng hải quân các nước sử dụng corporal hơn là leading seaman.
Cấp bậc được sử dụng trong hải quân của Úc, Bangladesh, Canada (Thủy thủ Hạng nhất), Phần Lan, Ghana, Hy Lạp, Ấn Độ, Ireland, Namibia, New Zealand, Na Uy, Pakistan, Nam Phi, Sri Lanka và Vương quốc Anh.
Úc
Phù hiệu trong Hải quân Hoàng gia Úc là mỏ neo hôi (hình mỏ neo có sợi dây xoắn) phía trên từ “Australia”, được đeo trên vai hoặc mỏ neo hôi đeo trên tay áo bên trái, tùy thuộc vào đồng phục được mặc định vào thời điểm nào. Đó là cấp trên đối với thủy thủ có khả năng (able seaman) nhưng cấp dưới của tiểu sĩ quan (petty officer). Thủy thủ chính còn được gọi là “leading hand” (tay chính), tương đương với hạ sĩ (corporal) trong Lực lượng Không quân Hoàng gia và Quân đội Úc. Những thủy thủ chính này được gọi là “leader” (thủ lĩnh) và được gọi một cách không chính thức là “kellicks” (chứ không phải “killick”) từ mỏ neo kellick là biểu tượng xếp hạng của họ.
Canada
Trong Hải quân Hoàng gia Canada (RCN), thủy thủ hạng nhất (sailor first class, trước đây là leading seaman cho đến tháng 8/2020) là cấp trên của thủy thủ hạng hai, và cấp dưới đối với thủy thủ chính (master sailor – thực chất là sự bổ nhiệm của thủy thủ hạng nhất). Trong lực lượng Lục quân và Không quân tương đương với hạ sĩ (corporal), và thuộc đội ngũ hạ sĩ quan sơ cấp.
Thuật ngữ tiếng lóng cho cấp bậc là “killick”, như trong Hải quân Hoàng gia. Thuật ngữ này vẫn được sử dụng mặc dù phù hiệu kiểu cũ của mỏ neo hôi không còn được sử dụng cho cấp bậc này trong RCN.
Các thủy thủ hạng nhất thường ăn ở cùng với các thủy thủ hạng hai và hạng ba cũng như với các cấp tương đương trong quân đội và lực lượng không quân của họ: binh nhì, hạ sĩ và trung sĩ. Nơi ăn ở (mess) của họ tại các căn cứ hoặc cơ sở bờ thường được gọi là “junior ranks mess” (mess sơ cấp).
Kể từ tháng 8/2020, Hải quân Hoàng gia Canada đã thay thế thuật ngữ seaman bằng thuật ngữ sailor trung lập về giới tính. Các thủy thủ hàng đầu hiện được gọi là “sailor first class” (thủy thủ hạng nhất, thường được viết tắt là “S1”).
Hy Lạp
Trong Hải quân Hy Lạp, thủy thủ chính (leading seaman, tiếng Hy Lạp: Δίοπος, La Mã hóa: Diopos) là cấp cao nhất của thủy thủ (tiếng Hy Lạp: Ναύτης, La Mã hóa: Naftis) và cấp dưới của tiểu sĩ quan (tiếng Hy Lạp: Κελευστής, La Mã hóa: Kelefstis).
Liên Xô và Nga
Thủy thủ chính (tiếng Nga: старший матрос; nghĩa đen là “thủy thủ cấp trên”) là một quân hàm nhập ngũ của Hải quân Liên bang Nga, cao hơn cấp thấp nhất của “thủy thủ” (tiếng Nga: матрос). Cấp bậc này được giới thiệu cho Hải quân Liên Xô vào năm 1946 và được nhà nước Nga kế thừa vào năm 1991.
Các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ của Belarus và Ukraine duy trì các cấp bậc tương tự với cách phát âm giống nhau nhưng chính tả hơi khác: “старшы матрос” tiếng Belarus (Belarus) và “старший матрос” tiếng Ukraina (Ukraine).
Vương quốc Anh
Cấp bậc thủy thủ chính (leading seaman, leading hand hay leading rating), người dẫn đầu hoặc xếp hạng hàng đầu trong Hải quân Hoàng gia (RN) là cấp cao đối với thủy thủ chuyên nghiệp và cấp dưới đối với tiểu sĩ quan. Nó tương đương với hạ sĩ trong các dịch vụ khác. Phù hiệu là mỏ neo (một mỏ neo có chiều dài dây xoắn quanh nó), được đeo ở cánh tay trên bên trái trong bộ đồng phục trang trọng, mặt trước màu trắng (chỉ khi mặc đồng phục trang trọng) hoặc áo liền quần và trượt trên vai trong trang phục làm việc, mặc dù cái này đã được cập nhật thành móc đơn ở giữa ngực.
Các chuyên viên sử dụng từ “leading” (được hiểu là “hàng đầu” hay “chính”) trước chuyên ngành của họ (ví dụ: nhà văn hàng đầu, đầu bếp hàng đầu, nhà quản lý hàng đầu).
Cấp bậc “leading” thường được gọi là “killick”, đề cập đến phù hiệu xếp hạng của một mỏ neo hôi.
Hoa Kỳ
Trong Hải quân Hoa Kỳ, vị trí thủy thủ chính (leading seaman) thường là thủy thủ cao cấp nhất (E-3) trong sư đoàn. Cấp bậc tương đương với thủy thủ chính là tiểu sĩ quan hạng ba (E-4), mặc dù thủy thủ chính chỉ có thẩm quyền của PO3 chứ không phải cấp bậc. Vị trí thủy thủ chính thường được sử dụng khi không có PO3 hoặc PO2.
Venezuela
Thứ hạng được sử dụng bởi Lực lượng Vũ trang Bolivar Quốc gia Venezuela./.
